مفهوم شناسی مولفه های ساخت مسکن مطلوب مبتنی بر نصوص اسلامی بر اساس روش داده بنیاد متنی*

از آن جایی که تعالیم اسلامی بر فضاهای زیستی از جمله مسکن تاثیر بسیار مفید و مثبتی دارد؛ لذا مطالعه و تحقیق دراین رابطه حائز اهمیت است. آموزه های اسلامی ارائه شده در قرآن مجید و کلام معصومین راهبردهای مفهومی و عملی مشخصی را به صورت اصولی فرازمانی و فرامکانی ارائه داده که به شرط درک صحیح و رعایت اصول و استنباط صحیح قابل بهره برداری هستند. جهت تبیین مسئله پژوهش، با استفاده از روش نظریه پردازی داده بنیاد متنی با مطالعه و تعمق در نصوص اسلامی نحوه دستیابی به مسکن مطلوب بررسی گردید و یافته های حاصل از پژوهش منجر به تدوین معیارهای دستیابی به ساخت مسکن مطلوب اسلامی که متضمن ارزش ها و هویت اسلامی و در تعامل با محیط پیرامون آن است، در قالب یک الگوی کدگذاری و نگارش و سازماندهی داده ها در یک دسته بندی کلی تر و محدودتر قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که شاخص های دین داری و معنویت گرایی، رعایت توازن و الگوی صحیح مصرف، طراحی و ساخت منطبق با محیط زیست، احترام به بافت طبیعی و تاریخی، پیوند مسکن و طبیعت، انسجام و وحدت گرایی، تعامل اجتماعی مسکن و همسایگان، اخلاق گرایی و رعایت حقوق دیگران، اصول اساسی در دستیابی به ساخت مسکن مطلوب اسلامی هستند که باید در ساخت مسکن مدنظر قرار گیرند. همچنین باتوجه به اندیشه حاکم بر طراحی و ساخت مسکن معاصر، به کارگیری اصول ساخت مسکن مطلوب اسلامی می تواند به بازگرداندن هویت اسلامی به آثار معماری، ترویج معنویت گرایی، کاهش آسیب به طبیعت، رعایت حقوق دیگران، احیای فرهنگ اسلامی در عین بهبود روابط و تعاملات اجتماعی به منظور توسعه ساخت مسکن مطلوب اسلامی کمک گرفت

کلیدواژه ها:

"مسکن اسلامی" ، "معماری مسکونی" ، "نصوص اسلامی" ، "معماری و آموزه های اسلامی" ، "ساخت مسکن"