مقدمه: توجه به بهداشت زنان باردار علاوه بر بعد جسمانی، ابعاد روانی و اجتماعی را نیز دربر می گیرد. بارداری مرحله ای مهم، لذت بخش و استرس زا برای خانم ها می باشد که می تواند همراه با تشویش، نگرانی و اضطراب باشد. در این میان، زنان نخست زا، بدلیل نداشتن تجربه بارداری، در معرض خطر بیشتری قرار داشته و می تواند به عنوان یک عامل مهم، مانع از باردار شدن و فرزندآوری شود. این پژوهش با هدف تاثیر
برنامه آموزشی مبتنی بر نظریه رفتار برنامه ریزی شده برای بارداری، بر
ترس از زایمان و
اضطراب دوران بارداری در
زنان نخست زا انجام پذیرفت.
روش بررسی: این مطالعه به صورت نیمه تجربی با گروه کنترل بر روی ۵۶ نفر از زنان متاهلی که تجربه بارداری نداشتند، انجام شد. جامعه آماری مورد بررسی زنان متاهل مراجعه کننده به مراکز بهداشت شهر مشهد بوده که با استفاده از مقیاس اضطراب بارداری وندنبرگ، دارای اضطراب بالایی بودند. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه های دموگرافیک،
ترس از زایمان ویجیما و پرسشنامه محقق ساخته رفتار برنامه ریزی شده بودند.
برنامه آموزشی براساس تئوری TPB طی ۴ جلسه ۴۵ دقیقه ای برای گروه مداخله، اجرا شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۲۴ با سطح اطمینان ۹۵% صورت پذیرفت.
یافته ها: میانگین سنی گروه مداخله ۴/۴۳±۲۷/۱۴ و گروه کنترل ۳/۷۵±۲۷/۱۴ بود. نمره اضطراب دو گروه پس از مداخله تفاوت معنا داری داشت (گروه مداخله:۱۲/۲۳±۸۳/۷۹ و گروه کنترل:۱۲/۵۳±۱۳۴/۷۹) ، همچنین میزان
ترس از زایمان پس از مداخله بصورت معناداری در گروه مداخله کاهش یافت (۰۰۱/۰P<). در مقایسه نمرات دو گروه بر اساس پرسشنامه رفتار برنامه ریزی شده در حیطه نگرش (۱۲/۸۵±۶۱/۷۵ در مقابل ۱۲/۴۹±۴۱/۶۱)، کنترل رفتاری درک شده (۴/۴۵±۲۱/۵۷ در مقابل ۲/۸۵±۱۱)، هنجارهای انتزاعی (۶/۰۵±۴۷/۲۵ در مقابل ۱۰/۴۳±۳۸/۹۶)، قصد (۲/۵±۱۵/۵۴ در مقابل ۲/۸±۱۱/۳۶) و رفتار (۱/۶۷±۱۵/۱۴ در مقابل ۲/۴۲±۱۲/۳۹) پس از مداخله بصورت معناداری در گروه مداخله افزایش یافته است (۰۰۰/۰P<).
نتیجه گیری: آموزش بر اساس تئوری رفتار برنامه ریزی شده باعث تغییر نگرش، کاهش اضطراب و
ترس از زایمان در زنان بدون تجربه بارداری شده و می تواند به عنوان مداخله ای موثر در ترویج فرزند آوری و افزایش جمعیت در نظر گرفته شود.
