تحلیل روند تاثیر ENSO بر بارش حداکثر ۲۴ ساعته ایران

تغییر اقلیم یکی از معضلات بنیادی است که افزایش وقوع رویدادهای حدی همچون سیل،بارش حداکثر،خشکسالی و آتش سوزی را به همراه داشته است.بارش های حداکثر می توانند بسیاری از وقایع حدی همچون سیل و فرسایش خاک را به همراه داشته باشند. بارش های حداکثر در نقاط مختلف جهان به عوامل مختلفی از جمله شرایط اقلیمی و آب و هوایی منطقه بستگی دارند یکی دیگر از عواملی که می تواند بر بارش های حداکثری اثرگذار باشد،شاخص های اقیانوسی است.از میان شاخص های اقیانوسی،پدیده های انسو یکی از مهم ترین و تاثیرگذارترین رویداد ها نه تنها برای بارش های حداکثری بلکه برای بسیاری دیگر از متغیرهای اقلیمی تلقی می شوند.هدف این مطالعه بررسی تغییرات زمانی اثر شاخص انسو بر بارش های حداکثر روزانه در ایران است. سوال این مطالعه این است که تاثیر این شاخص ها بر بارندگی های حداکثری ایران در حال قوی تر شدن یا ضعیف تر شدن است؟به این منظور در این مطالعه بارندگی حداکثر ۲۴ ساعته مراکز استان های کشور به صورت سری ماهانه استخراج و همبستگی سال به سال آنها با سری ماهانه انسو بدست آمد و سپس روند تغییرات ضریب همبستگی بررسی شد.در این مطالعه،بررسی ها برای اولین بار به صورت سال به سال و دینامیکی به دست آمده است.نتایج نشان داد تغییرات اثر انسو بر بارندگی حداکثر در اغلب ایستگاه ها روند معنی داری ندارد.به عبارت دیگر تاثیر انسو بر بارش های حداکثری از سالی به سال دیگر متفاوت است اما در چند دهه گذشته تغییر محسوسی در اثر این شاخص پدید نیامده است .همچنین تعداد ایستگاه ها با روند منفی از تعداد ایستگاه ها با روند مثبت بیشتر بوده و روندهای کاهشی دارای شیب بیشتری نسبت به روندهای افزایشی هستند.مطالعات دیگری لازم است تا نتایج به صورت شفاف و واضح تر به دست آید.

کلیدواژه ها:

حداکثر بارندگی ۲۴ ساعته ، ENSO ، همبستگی دینامیکی ، روند ، ایران