برآورد نیاز آبی و تبخیرتعرق واقعی با استفاده از تصاویر ماهواره ای به منظور بهبود تحویل حجمی آب در شبکه های آبیاری و زهکشی (مطالعه موردی: شبکه آبیاری و زهکشی مهاباد، استان آذربایجان غربی)

با توجه به محدودیت کمی و کیفی آب، مدیریت و تحویل حجمی آب در شبکه های آبیاری و زهکشی امری مهم محسوب می شود. برای دستیابی به این هدف، الگوی کشت شبکه آبیاری و زهکشی مهاباد با استفاده از تصاویر ماهواره ای سنتینل ۲ و روش طبقه بندی ماشین بردار پشتیبان برای سال زراعی ۹۸-۹۷ استخراج گردید. همچنین، با استفاده از داده های هواشناسی ایستگاه مهاباد و معادله پنمن مانتیث، حجم خالص آب مورد نیاز گیاهان غالب در محل نقاط تحویل حجمی محاسبه گردید. برای تعیین میزان تبخیر-تعرق واقعی، از تصاویر ماهواره ای لندست ۸ و الگوریتم سبال استفاده شد و در نهایت نقشه های مکانی تبخیر-تعرق واقعی و نیاز خالص آبیاری برای شبکه استخراج گردید. بر اساس نتایج حاصل، ۶۴ درصد از اراضی کشت شده (۶۷۸۶ هکتار) شبکه مهاباد به صورت باغی و ۳۶ درصد از اراضی (۳۸۰۸ هکتار) به صورت زراعی به دست آمد. بدین ترتیب، نیاز خالص آبیاری (تبخیر و تعرق محاسباتی با کسر بارش موثر)برابر با ۷۱ میلیون مترمکعب و نیاز ناخالص آبیاری با لحاظ راندمان آبیاری ۴۴ درصد، برابر با ۳۶/۱۶۱ میلیون مترمکعب محاسبه گردید. همچنین، کل میزان تبخیر-تعرق حاصل از الگوریتم سبال برابر با ۷۸/۷۹ میلیون متر محاسبه گردید. بر اساس نقشه های کاربری اراضی، نیاز خالص آبیاری و تبخیر-تعرق واقعی، نحوه برداشت آب در شبکه مورد بررسی قرار گرفته و مشاهده شد که در اراضی بالادست شبکه و مجاور رودخانه مهاباد، نیاز آبی گیاهان برطرف شده ولی مناطق پایین دست شبکه، به علت عدم دسترسی به آب کافی، دچار تنش آبیاری شده اند.

کلیدواژه ها:

الگوی کشت ، چرخه فنولوژی گیاهی ، سبال ، کم آبیاری ، ماشین بردار پشتیبان