چینه شناسی، زمین شیمی و ژنز افق لاتریتی- بوکسیتی قانلی، جنوب خاوری زنجان

افق لاتریت- بوکسیت قانلی در پهنه ایران مرکزی و در فاصله ۸۰ کیلومتری زنجان واقع شده است. واحدهای مورد مطالعه در این منطقه شامل سازند روته و سازند شمشک است. با بررسی رخساره های رسوبی و توزیع آلوکم های اسکلتی و غیر اسکلتی در سازند روته، می توان نتیجه گرفت که محیط رسوبی این سازند در خاور زنجان به صورت یک پلت فرم کربناته از نوع رمپ است. براساس مطالعات صحرایی، افق لاتریت- بوکسیت قانلی به شکل چینه سان و با مرز فرسایشی در انتهایی ترین بخش سازند روته و زیر سازند شمشک قرار دارد. مطالعات کانی شناسی نشان می دهد این افق متشکل از کانی های هماتیت، گوتیت، بوهمیت، کائولینیت همراه با مقادیر کمتری لیپدوکروسیت، کلریت، روتیل و ایلمنیت است. از مهم ترین بافت ها ی موجود در افق بوکسیت- لاتریت قانلی می توان به بافت های پلیتومورفیک، کلوفرمی- جریانی، پیزوئیدی، اووئیدی، پلوئیدی و اکستراکلست اشاره نمود. نمودارهای مختلف شیمیایی نشان می دهد که افق لاتریت- بوکسیت قانلی در محدوده بوکسیت، رس بوکسیتی و لاتریت قرار گرفته است. با توجه به نتایج مطالعات کانی شناسی، به نظر می رسد تشکیل افق لاتریتی- بوکسیتی قانلی در pH بین ۵/۳ تا ۶ و Eh حدود ۴/۰ تا ۷/۰ رخ داده است و درجات متوسطی از فرایند لاتریتی شدن را متحمل شده است. مطالعه حاضر نشان می دهد که افق لاتریت- بوکسیت قانلی بیشترین شباهت را با کانسارهای بوکسیت کارستی دارد. با توجه به گسترش واحدهای پرمین و ژوراسیک در این منطقه و مناطق مجاور، مطالعه و بررسی افق لاتریت- بوکسیت قانلی می تواند به عنوان کلید اکتشافی برای مناطق مشابه در پهنه ایران مرکزی به شمار آید.

کلیدواژه ها:

لاتریت- بوکسیت ، سازند روته ، پهنه ایران مرکزی ، قانلی ، زنجان