محیط رسوبی، دیاژنز و ژئوشیمی توالی کربناته کرتاسه بالایی دربرش پاتینگ، شهرستان اسدیه، شرق ایران

برش موردمطالعه در ۱۱۳ کیلومتری شرق بیرجند (۲۳ کیلومتری شهرستان اسدیه) و شرق روستای پاتینگ قرارگرفته است. توالی موردمطالعه به سن کرتاسه پسین به ضخامت ۲۴۶ متر که عمدتا متشکل از سنگ آهک های لایه متوسط تا ضخیم می باشد. مرز زیرین این نهشته ها با کنگلومرای قاعده ای قرمزرنگ و مرز بالایی توسط ماسه سنگ قرمز محدودشده است. در این پژوهش بر اساس مطالعات صحرایی و آزمایشگاهی، اجزای تشکیل دهنده سنگ های کربناتی شامل انواع اجزای اسکلتی و غیر اسکلتی می باشد و ۷ ریز رخساره ی کربناته شناسایی شده است که در ۳ کمربند رخساره ای پهنه جزر و مدی، لاگون نیمه محصور و پشته کربناته نهشته شده اند. طبق شواهد به دست آمده از ریز رخساره ها و تعیین الگوی رسوب گذاری آن ها، محیط رسوبی تعیین شده برای برش پاتینگ، پلاتفرم کربناته از نوع رمپ تک شیب می باشد که کلیه ریز رخساره ها عمدتا در بخش داخلی رمپ نهشته شده اند. داده های حاصل از آنالیز ژئوشیمیایی عناصر اصلی و فرعی نمونه های کربناته نشان دهنده ترکیب کانی شناسی اولیه ی کلسیتی نمونه ها و حاکمیت سیستم دیاژنتیکی بسته برای برش موردمطالعه و همچنین با توجه به آنالیزهای ژئوشیمیایی و نقشه پالئوژئوگرافی کرتاسه پسین جهان می توان نتیجه گرفت که شرایط اقلیمی معتدله در محیط تشکیل این رسوبات حاکم بوده است. سنگ های آهکی موردبررسی به طور گسترده تحت تاثیر فرایندهای دیاژنتیکی مختلف قرارگرفته اند که مهم ترین آن ها شامل میکرایتی شدن، سیمانی شدن، فشردگی مکانیکی و شیمیایی، تشکیل انواع تخلخل ها، انحلال، نئومورفیسم، شکستگی و پرشدگی رگه ها می باشد که در محیط های مختلف دیاژنتیکی دریایی، متئوریک، دفن کم عمق و بالاآمدگی ایجادشده اند.

کلیدواژه ها:

محیط رسوبی ، ژئوشیمی ، چینه نگاری ، ریزرخساره ، توالی پاراژنتیکی