وضعیت درختان خشکیده در جنگل های زاگرس (مطالعه موردی: جنگل های منطقه بیوره استان ایلام)

به منظور بررسی وضعیت خشکیدگی درختان در جنگل­ های زاگرس، منطقه­ ای به مساحت ۹۶ هکتار از جنگل­ های منطقه بیوره شهرستان ملکشاهی در استان ایلام انتخاب و به صورت صددرصد آماربرداری شد و برخی ویژگی های درختان سالم و خشکیده یادداشت گردید (نام گونه درختی، فرم رویشی (درختی، درختچه ای)، فرم پرورشی (دانه زاد، شاخه زاد)، تعداد جست ها (سالم و خشکیده)، ارتفاع درخت، قطر برابر سینه، قطر متوسط تاج، درصد خشکیدگی، نوع خشکیدگی (تنه یا سرشاخه ها) و موقعیت جغرافیایی درختان خشکیده). نتایج نشان داد که نزدیک به ۷۰ درصد درختان منطقه دارای فرم شاخه زاد و ۳۰ درصد نیز دارای فرم دانه زاد می باشند. گونه های بلوط ایرانی با ۸/۹۲ درصد و زالزالک ۵۹/۵ درصد دارای بیشترین و گونه ارژن کمترین فراوانی در منطقه مورد مطالعه است. بر اساس نتایج این تحقیق، درصد کل خشکیدگی در منطقه ۱۵/۱۱ درصد است که بیشترین میزان خشکیدگی درختان در جهت­ های غربی و جنوبی و کمترین آن در جهت های شرقی و شمالی است. گونه های زالزالک، کیکم و بلوط به ترتیب بیشترین و گونه­ های ارژن و بنه کمترین درصد خشکیدگی در این منطقه را دارا هستند. درصد خشکیدگی درختان در این منطقه با افزایش طبقات قطری روند افزایشی نشان داد. به طوری که در طبقات قطری ۴ و ۶ سانتی متری میزان خشکیدگی زیر ۱۰ درصد بوده و در طبقات قطری ۸۴ و ۸۸ سانتی متری حدود ۳۵ درصد درختان خشک بودند. علاوه بر این، درصد خشکیدگی در بین فرم های رویشی دانه زاد بیشتر از فرم رویشی شاخه زاد مشاهده شد. با توجه به نتایج این تحقیق، مهم ترین عامل خشکیدگی درختان در منطقه را می توان خشک سالی ها و کاهش نزولات آسمانی در سال های اخیر عنوان کرد.

کلیدواژه ها:

ایلام ، بلوط ایرانی ، جنگل های زاگرس ، درختان خشکیده