ارزیابی خطر زیست محیطی لجن فاضلاب به برخی عناصر سنگین تصفیه ‎خانه فاضلاب شهری جنوب تهران

به منظور ارزیابی وضعیت آلودگی و خطر زیست محیطی برخی فلزات سنگین در لجن های تصفیه‎خانه فاضلاب شهری جنوب تهران، غلظت عناصر مس، کروم، سرب، آرسنیک، نیکل، کبالت و کادمیم در لجن فاضلاب تهیه شده از ۹ ایستگاه تصفیه خانه اندازه گیری شد. براساس مقادیر مجاز استاندارد مصرف جامدات زیستی، مقادیر میانگین مس (mg.kg-۱۲۷۴)، کروم (mg.kg-۱ ۱۸۳) و سرب (mg.kg-۱ ۱۰۰) بیش از مقادیر مجاز برای لجن درجه C۱ و دارای درجه C۲ بودند. برای ارزیابی خطرات فلزات سنگین از شاخص های زیست محیطی استفاده شد. میانگین شاخص های تک عاملی زمین انباشتگی (Igeo) و ضریب خطر اکولوژیکی بالقوه (Eir) نشان داد که مس و سرب برای شاخص Igeo و کادمیم و مس برای ضریب Eir مهمترین فلزات تاثیرگذار در آلودگی لجن بودند. مقدار شاخص آلودگی تک عاملی (PI) کروم، مس و سرب کلیه ایستگاه ها در کلاس آلودگی کم قرار داشتند. از نظر شاخصهای ترکیبی، شاخص آلودگی ترکیبی نمرو (PN)، کلیه ایستگاه ها، کلاس آلودگی کم داشتند. شاخص خطر بالقوه اکولوژیکی (RI)، ایستگاه های ۵ و ۶، کم خطر و سایر ایستگاه ها دارای خطر متوسط بودند. مقایسه شاخصهای ترکیبی نشان داد که ایستگاه های مختلف دارای کلاس های متفاوتی هستند و روند کلاسها در دو شاخص الزاما همراستا نیستند. با توجه به جامعیت شاخص RI می توان گفت لجن کلیه ایستگاهها بغیر از ۵ و ۶ دارای خطر متوسط می باشند. همچنین با توجه به کیفیت متفاوت نمونه های لجن فاضلاب استفاده از لجن جنوب تهران به عنوان کود یا بهساز توصیه نمی شود.

کلیدواژه ها:

فلزات سنگین ، خطر زیست محیطی ، شاخص زمین انباشتگی ، شاخص آلودگی ترکیبی نمرو ، شاخص خطر بالقوه اکولوژیک