نقش و جایگاه کلبعلی خان کنگرلو نخجوانی در جنگ های دوره اول ایران و روس

دوره دوم حکمرانی کلبعلیخان(حک:۱۲۱۹-۱۲۳۵ق/۱۸۰۴-۱۸۲۰م)از امرای متنفذ خاندان کنگرلو برولایت نخجوان مقارن باجنگهای اول ایران و روسیه(۱۲۱۹-۱۲۲۷ق/۱۸۰۴-۱۸۱۳م)در قفقاز بود. او دراویل این جنگها،همراه باحاکم ایروان بااتخاذ سیاست روسگرایی به همکاری با روسیه پرداخت.لیکن دراثنای جنگ ایروان(۱۲۱۹ق/۱۸۰۴م)باتجدیدنظردرسیاست خود به حکومت قاجاریه گرایش یافت.شناخت ماهیت همکاری همزمان او با دول مزبور،مساله اصلی پژوهش است.این سوال مطرح است:علل گرایش کلبعلیخان دراوان جنگ به روسها و سپس تغییرگرایش او به ایران و درادامه تردید درهمکاری چه بود؟این پژوهش بارویکردتوصیفی-تحلیلی،مساله مذکور راباتکیه برمجموعه نسخ خطی مکاتبات خاندان کنگرلو ومنابع تاریخی قاجارو اسنادروسی مورد بررسی قرارداده است.یافتههای پژوهش موید آن است که برخوردخشن آقامحمدخان باکلبعلیخان و عزل ازحکمرانی نخجوان وریاست ایل کنگرلوموجب گرایش به روسیه شد.درمقابل سیاست ملایم فتخعلیشاه توام باوعده حکمرانی نخجوان وریاست ایل کنگرلو وحضورگروگانی ازخانواده او دردربارقاجار به گرایش کلبعلیخان به حکومت ایران منتهی شد.البته این همکاری باحالتی متزلزل و توام ببابدگمانی متقابل ادامه یافت.

کلیدواژه ها:

Azerbaijan ، Kalbalikhan Kangarlu ، Nakhjavan ، Caucasus ، Russia and Iran ، آذربایجان ، کلبعلی خان کنگرلو ، نخجوان ، قفقاز ، روسیه و ایران.