تسهیل ارتباط میان مردم و حاکمیت مبتنی بر ارائه الگوی مفاهمه و درک متقابل در تعالیم قرآن و سیره رضوی

توانایی ارتباط، قدرت درک و تفهیم دیگران از جنبه­های فطری انسان است که به صورت گرایش ها و توانمندی هایی در او وجود دارد. به فعلیت رساندن این توانایی، رشد و پرورش صحیح آن در ظهور سایر توانمندی­های انسان موثر است. یکی از موضوعات راهبردی که قابل بررسی و دارای اهمیت بوده، درک متقابل و مفاهمه میان مردم و حاکمیت است که می­تواند رشد و تعالی جامعه و آرمانشهر رضوی را به همراه داشته باشد. به همین دلیل ضرورت دارد تا با توجه به آموزه­های قرآن، تعالیم و سیره­ی رضوی که سرشار از نکات آموزنده و عناصر ارتباط، مفاهمه و درک متقابل است به بررسی این مفهوم پرداخته شود. لذا سوال اصلی این پژوهش که به شیوه­ی توصیفی تحلیلی با استناد به منابع روایی، کتابخانه­ای و مصاحبه با کارشناسان دینی و تعدادی از اساتید حوزه انجام شده، بررسی نقش و جایگاه مفاهمه و درک متقابل در تسهیل روابط میان مردم و حاکمیت است و اینکه آموزه­های قرآن، تعالیم دینی و سیره­ی رضوی در این رابطه حاوی چه نکات و دستوراتی هستند؟.این نوشتار پس از بررسی مفاهیم مرتبط با موضوع و جمع­بندی نظرات کارشناسان و مطالب مرتبط با آن در قرآن و سیره­ی رضوی در قالب یک مدل نظری، به این نتیجه دست یافته است که برای دست­یابی به نتیجه­ی مطلوب در رابطه با مفاهمه­ی میان حاکمیت و مردم، لازم است به شش عنصر کلیدی ارتباط که به صورت زنجیره­وار به هم مرتبط هستند توجه شود. این عناصر به ترتیب عبارت­اند از: فرستنده، پیام، گیرنده، وسیله، بازخورد و محیط. طبق آیات قرآن و سیره­ی رضوی فرستنده با رعایت هنجارهای اخلاقی در ارتباطات و معاشرت ها، و نیز مبتنی بر دستورات قرآن در زمینه دقت و توجه به سخن، ادب و احترام و مدارا با دیگران، داشتن روحیه نقد و انتقاد پذیری، پرهیز از پیش داوری و سوء­ظن، رعایت انصاف و نرمی در گفتار، پیام خود را به افراد گیرنده انتقال می­دهد. بازتاب این فرآیند، وضوح و روشنی پیام فرستنده و خوش بینی و مثبت­نگری گیرنده پیام است که در نتیجه آن، محیطی آرام و دور از هرگونه آسیب و تهدید برای ارتباط فراهم می­آید. با رعایت فرآیند مذکور، می­توان انتظار داشت که مفاهمه صورت پذیرفته است و از طریق آن رابطه میان مردم و حاکمیت به درک متقابل نزدیک گردد.

کلیدواژه ها:

مفاهمه و درک متقابل ، سیره رضوی ، مردم ، حاکمیت ، ارتباط متقابل