نقش توسعه و نوآوری در صنایع تبدیلی گیاه کینوا در تحقق امنیت غذایی در کشور

با توجه به رشد روزافزون جمعیت جهان و بحران آب و غذا، دستیابی به عرضه با ثبات و پایدار مواد غذایی و تامین امنیت غذایی جامعه یکی از مهمترین اولویت های راهبردی ملی می باشد. کمبود منابع آبی بیش از همه امنیت غذایی کشور را تهدید می کند، علاوه بر این کاهش منابع آبی ، شوری آب و گسترش آبهای نا متعارف و افزایش زمین های شور را هم به دنبال داشته است ، به همین دلیل سیاست گذاری در بسیاری از کشورهای دنیا و از جمله ایران بر تلاش و برنامه ریزی برای استفاده و بهره برداری اقتصادی از آبهای نامتعارف و زمین های شور متمرکز شده است . لذا تحقیقات وسیعی در زمینه ی شناسایی گونه های جدید دارای ارزش غذایی بالا با قابلیت مصرف آبهای شور و نامتعارف در زمین های شورکشورمان صورت گرفته است . کینوا یکی از این گونه های گیاهی ارزشمند است . از طرف دیگر، سوء تغذیه ناشی از کمبود پروتئین و انرژی از مهمترین مشکلات موجود در کشورهای در حال توسعه است . به علت کمبود منابع پروتئین حیوانی ، تلاشی بی وقفه جهت یافتن منابع جدید پروتئینی و برخورداری از هر دو ویژگی خواص عملکردی و ارزش تغذیه ای آنها صورت می گیرد. در سالهای اخیر، کینوا به علت درصد پروتئین و ارزش غذایی بالای آن مورد توجه قرار گرفته است . کینوا با نام علمی Chenopodium quinoa Willd، گیاهی دولپه ای، یکساله و از شبه غلات است که به آن "خاویارگیاهی " یا "مادر دانه ها" لقب دادهاند. این دانه منبع خوبی از پروتئین کامل (حاوی ۹ اسید آمینه ضروری)، کربوهیدراتها، اسیدهای چرب اشباع نشده، مواد معدنی (به ویژه کلسیم ، فسفر، آهن و روی)، ویتامین ها (۱B، ۲B، ۶B، C و (E، فیبر و مقدار قابل توجهی از سایر اجزای زیست فعال می باشد. وجود این ترکیبات مغذی و ویژگی های بالقوه عملکردی سبب شده است تا این دانه به عنوان مکمل یا جایگزین غلات معمولی ، به ویژه برای مصرفکنندگان خاص مانند سالمندان، کودکان، ورزشکاران با عملکرد بالا، بیماران مبتلا به دیابت ، سلیاک و افراد حساس به گلوتن و لاکتوز مفید واقع گردد. سازمان ملل متحد سال ۲۰۱۳ را با هدف تمرکز و توجه جهانی بر نقش کینوا در امنیت غذایی ، تغذیه و ریشه کنی فقر، سال کینوا نامیده است . در ایران نیز به علت بحران آب و شرایط آب﷼و﷼هوایی ، در بخش کشاورزی به کشت محصولاتی که نیاز آبی کمتری دارند مثل گیاه کینوا توجه بیشتری شده است اما به علت عدم توسعه صنایع تبدیلی کینوا و فرهنگ سازی برای مصرف آن شاهد عدم توسعه کشت متوازی و پایدار این گیاه در کشور هستیم . لذا در این مقاله نقش توسعه و نوآوری صنایع تبدیلی گیاه کینوا در تحقق امنیت غذایی در کشور مورد بررسی قرار می گیرد.

کلیدواژه ها:

کینوا ، توسعه صنایع تبدیلی ، نوآوری ، امنیت غذایی