پایش تغییرات پوشش برف در حوزه آبریز دریاچه ارومیه با کمکتصاویر ماهواره ای MODIS

حوزه آبریز سدهای مهاباد و بوکان از زیرحوضه های اصلی حوزه آبریز دریاچه ارومیه می باشند که نقش مهمی را در تامین آب دریاچهارومیه بر عهده دارند. جهت بررسی میزان دبی ورودی ناشی از ذوب برف به این سدها، محصولات MOD۱۰A۱ و MOD۱۰A۲ به صورتسری زمانی دریافت شد و جهت آشکارسازی پوشش برف از شاخص NDSI برای بدست آوردن سه کلاس عمق کم، متوسط و زیاد برفاستفاده شد. سپس به منظور ارزیابی تصاویر، محصول روزانه این سنجنده MOD۱۰A۱ برای زمستان پردازش شد و دقت آنها با بررسیداده های دما و بارش روزانه ایستگاه های سینوپتیک مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصله نشان داد که ریزش برف در حوضه آبریز مهاباداز مهرماه شروع شده و همراه با کاهش دمای هوا تجمع برف افزایش یافته است و در دی ماه به حداکثر مقدار خود، یعنی ۸۰۰ کیلومترمربع می رسد. پس از آن، با افزایش تدریجی دما، روند کاهش پوشش برف شروع شده و سرانجام در اردیبهشت ماه تقریبا به صفر می رسد.دی و بهمن به ترتیب با ۶۹۱ و ۶۲۰ کیلومتر مربع بیشترین پوشش برفی ماهانه و خرداد و تیر به ترتیب با ۴ و ۲ کیلومتر مربع کمترینمساحت پوشش برف را به خود اختصاص داده اند.بررسی نمودارهای همزمان بارش و میزان دبی ورودی به سدهای بوکان و مهاباد و رفتار دبی ماهانه آنها نشان داد که همزمان با شروعدوره ذوب برف در اسفند ماه حجم آبها افزایش می یابد و در اردیبهشت ماه به حداکثر مقدار خود میرسد. بنابراین، آب حاصل از ذوببرف نقش به سزایی در تامین آب، به ویژه در فصول خشک سال دارد. همچنین بررسی همزمان دادههای پوشش برف، بارش و دبی ورودیبه سد نشان می دهد که برف نقش عمده ای در میزان دبی رودی به سدها ایفا می کند به گونه ای که در بعضی از ماه هایی که هیچگونهبارشی در منطقه نداشته ایم میزان دبی ورودی به سد رقم قابل توجهی بوده است که این امر ناشی از فرایند ذوب برف می باشد

کلیدواژه ها:

دریاچه ارومیه ، تصاویر ماهواره ای ، شاخص NDSI ، برف ، دبی رودخانه