مروری بر اثر مدیریت های مختلف چرایی برتنوع گونه های گیاهی در مراتع

چرای دام یکی از فعالیتهای متداول بشر است که حتی امروزه در مناطق حفاظت شده به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در اکوسیستم ها اتفاق میافتد. رویکرد کلی نگر و اکوسیستمی در مدیریت مراتع کشور اقتضا می کند تا تمامی اجزای اکوسیستم و روابط آنها به خوبی شناخته شوند .این شناخت لازمه مدیریت پایدار و برنامه ریزی صحیح در مراتع است . تنوع گونه های گیاهی همواره متضمن پایداری اکوسیستم در مقابل آشفتگی های محیطی و زیستی است . مدیریت چرا یکی از موارد اساسی در مدیریت اکوسیستم های مرتعی بوده و هدف از آن استفاده بهینه از مناطق تحت چرا به منظور دستیابی به بازده مطلوب و حفظ پایداری اکوسیستم های مرتعی است . از آنجاکه حفاظت همه جانبه از اکوسیستم های مرتعی مستلزم مدیریت بر مبنای حفظ و نگهداری تنوع گونه ای موجود در آن هاست ، این امر جز با شناخت و اندازه گیری تنوع گونه ای محقق نمی شود .در این راستا آگاهی از فشارهای محیطی مخرب بر اکوسیستم که باعث تخریب زیستگاه ها و بیوم ها و در نتیجه کاهش تنوع گونه ها می گردد، ضروری است . این مقاله پژوهشی تحلیلی است که با روش کتابخانه ای، و براساس منابع مطالعاتی موجود و قابل دسترس ذیربط و نظرات کارشناسان, چالش های مربوط به اثرمدیریت های مختلف چرا را برتنوع گونه های گیاهی مورد بررسی قرار داده و برای برون رفت از چالشها راهکارهایی را ارائه نموده است . روش های مختلف مدیریت چرا در شرایط مختلف اثرات متفاوتی بر عملکرد اکوسیستم های مرتعی میگذارند بنابراین پیشنهاد می شود که عملکرد اکوسیستم مرتعی تحت مدیرتهای چراهای مختلف با دقت مورد بررسی و مطالعه قرارگیرد تا خسارات ناشی از استفاده نادرست از مراتع به حداقل ممکن برسد.نتایج مطالعات مختلف در این زمینه حاکی از آن است که چرای نادرست باعث بهم خوردن تعادل اکوسیستم های مرتعی و در اغلب موارد رقابت شدید بین گونه های غالب و مطلوب مرتع با گونه های مهاجم شده که این امر سیر قهقرایی برای مرتع ایجاد می کند ,در مقابل چرای صحیح و برنامه ریزی شده سبب تکامل و تقویت مرتع از حیث تنوع گونه های گیاهی مطلوب در منطقه و همچنین حاصلخیزی خاک با کود حاصل از دام چراکننده می شود.

کلیدواژه ها:

مدیریت چرا ، اکوسیستم های مرتعی ، تنوع گونه ای ، عملکرد ، پایداری