اثر باکتری های حل کننده فسفات و سیلیکات بر برخی خصوصیات فیزیولوژیک، بیوشیمیایی، عملکرد دانه و روغن گیاهان دارویی خارمریم (Silybum marianum) و شنبلیله (Trigonella foenum- graecum) در شرایط کشت مخلوط

به منظور ارزیابی اثر باکتری­های حل­کننده فسفات و سیلیکات بر عملکرد دانه و ترکیبات بیوشیمیایی خارمریم و شنبلیله در شرایط کشت مخلوط، آزمایشی در سال ۱۳۹۹ در استان کهگیلویه و بویراحمد، شهر یاسوج به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. عامل اول در پنج سطح شامل تیمار باکتری حل‎کننده فسفات، باکتری حل‎کننده سیلیکات، باکتری حل‎کننده فسفات+ حل‎کننده سیلیکات و کاربرد همزمان کود فسفاته و سیلیکاته شیمیایی همراه با شاهد (بدون کود) بر الگوهای مختلف کشت به عنوان عامل دوم شامل کشت خالص خارمریم، کشت خالص شنبلیله، مخلوط خارمریم و شنبلیله با آرایش (۱:۱) و (۲:۲) مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد کاربرد همزمان باکتری­های حل­کننده فسفات و سیلیکات باعث افزایش کلروفیل a شنبلیله (۴۵%) و خارمریم (۲۱%)، کلروفیل کل شنبلیله (۲۰%) و خارمریم (۲۲%) و کاروتنوئید شنبلیله (۶۰%) شد و الگوی مخلوط (۲:۲) باعث افزایش معنی­دار کلروفیل b شنبلیله (۱۶%) شد. بیشترین میزان فنل خارمریم از کشت مخلوط (۲:۲) و کاربرد همزمان باکتری­ها و بیشترین خاصیت آنتی­اکسیدانی در شنبلیله از کشت مخلوط (۱:۱) و کاربرد همزمان باکتری­ها بدست آمد. کاربرد باکتری­های حل­کننده به صورت جدا و همزمان، فنل خارمریم و خاصیت آنتی­اکسیدانی عصاره شنبلیله را در تمام الگوهای کشت افزایش داد. بیشترین درصد روغن دانه در هر دو گیاه از الگوی مخلوط (۲:۲) و کاربرد همزمان باکتری­ها و بیشترین عملکرد دانه خارمریم از الگوی مخلوط (۲:۲) و کود شیمیایی به دست آمد. به­طور­کلی نتیجه­گیری می­شود احتمالا گونه‎های میکروبی، از طریق افزایش توان فتوسنتزی سبب بهبود عملکرد دانه و درصد روغن دانه می­شوند. به علاوه شرایط بهتر این دو گیاه در کشت مخلوط به همراه بهره­گیری از فراهمی برخی عناصر در اثر عمل گونه­های میکروبی سبب افزایش تولید متابولیت­های ثانویه و بهبود خواص آنتی­اکسیدانی، میزان فنل و فلاونوئید روغن دو گیاه می­گردد.

کلیدواژه ها:

Antioxidant property ، Intercropping ، Biofertilizers ، خاصیت آنتی اکسیدانی ، کشت مخلوط ، کود زیستی