ارزیابی وضعیت و امکانات مزارع ماهیان زینتی ایران

تجارت جهانی ماهیان زینتی به همراه لوازم جانبی و خوراک آنها با رشد سالانه ۸ درصد بیش از ۱۵ میلیارد دلار برآورد شده است. رونق و تولید بالغ بر ۲۹۱ میلیون قطعه ماهی زینتی در ایران، ضرورت پژوهش جامعه شناسی صنعت و بررسی امکانات و ظرفیت های آنرا الزامی می سازد. تحقیق حاضر با مشارکت ۶۶ فعال و تولیدکننده عمده ماهیان زینتی از طریق طراحی پرسشنامه الکترونیکی و سپس جمع آوری آنلاین اطلاعات صورت گرفت. ضمن ارزیابی امکانات تولید و درصد فراوانی آنها، برای بررسی وابستگی عوامل از آزمون کای دو و برای رتبه بندی عوامل از آزمون فریدمن و روش امتیازی استفاده شد. نتایج نشان داد، بیش از ۷۰ درصد تولیدکنندگان زیر ۴۰ سال سن، تحصیلاتی بالاتر از دیپلم و تحصیلاتی غیر مرتبط با رشته کشاورزی و شیلات داشتند. حدود ۶۷ درصد تولید کنندگان دارای فضایی کمتر از ۵۰۰ متر مربع برای تولید هستند. منبع تامین آب ۲/۶۶ درصد آنها آب شهری بود و ۶۸ درصد از گازشهری به عنوان منبع گرمایش استفاده می کردند. اکواریوم شیشه ای با ۹/۷۶ درصد و استخرهای بتونی با ۳/۳۲ درصد شامل بیشترین میزان سازه حوضچه های تکثیر و پرورش بودند. حدود ۸/۹۰ درصد از تولید کننده ها از غذای کنسانتره و ۷/۶۷ درصد آنها نیز از غذای زنده استفاده می کردند. برند خوراک ایرانی "۲۱ بیضا" با ۹/۳۶ درصد فراوانی دارای بیشترین طرفدار بود. آرتمیا با ۸/۷۰ درصد، بیشترین غذای زنده مورد استفاده بود. بیشترین رونق فروش در فصل بهار و ۶/۶۴ درصد میانگین فروش هر تولیدکننده، در استان محل تولید به فروش می رسید. به طور متوسط در هر کارگاه، ۱۴ گونه زینتی پرورش می یافت. گونه های غالب تولیدی گوپی، کوی و سیچیلدها  بودند. بیماری، تغذیه و تلفات لاروی، مهم ترین چالش پرورش دهندگان بوده است که باید در اولویت برنامه ریزان و دولت قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

صنعت ماهیان زینتی ، آکواریوم ، صنعت آبزی پروری ، شیلات