دسته بندی و طیف بندی های علمای تبریز در انقلاب مشروطه

هدف از این پژوهش بررسی دسته بندی و طیف بندی های علمای تبریز در انقلاب مشروطه است. در این مقاله، با روشتحلیلی و توصیفی دسته بندی و طیف بندی های علمای تبریز در انقلاب مشروطه بررسی میشود تا نقش این دو گروه درهر محله در دفاع از مشروطیت مشخص شود. یافته های پژوهش حاکی از ان است که با بررسی تاریخ مشروطه می توانبیان داشت که اگر تبریزیان نبودند، چیزی به نام مشروطه در ایران باقی نمیماند. علمای تبریزی در مواجهه با جنبشمشروطه دو رویکرد برگزیدند؛ اول مخالفان مشروطه که اغلب علمای دولتی بودند و مناصب دولتی اعم از امامت جمعهو قضاوت را در اختیار داشتند، در ابتدا با مشروطه همراه شدند. ولی با اتفاقات بعدی و عدم دستیابی به آرزوهای خود،از مشروطه رویگردان شدند. برجستهترین نماینده این طیف، میرزا حسن مجتهد میباشد. از دیگر نمایندگان برجستهمخالفان مشروطه، میرزا صادق آقا مجتهد، حاج میرزا عبدالکریم امام جمعه تبریز و میر هاشم دوهچی بودند. علمایطرفدار مشروطه که از ابتدا با مشروطه و قانونخواهی همراهی کرده و برای پیشبرد اهداف مشروطه در تبریز، مساعیبسیار انجام دادند. یکی از برجسته ترین عالم طرفدار مشروطه ثقه الاسلام بود که با سخنرانی ها و نوشته های خود، سعی درروشنگری در خصوص استبداد و مشروطه داشت. سید حاجی آقا میلانی، شیخ اسدالله ممقانی و حاجی میرزا ابراهیم آقانیز از ابتدای مشروطه، طرفدار مشروطه بوده و در حمایت از مشروطه به فعالیت می پرداختتند. هرچند که برخی اختلافاتمابین علمای طرفدار مشروطه، منجر به کناره گیری برخی از علما از مواضع مشروطه خواهی آنان شد

کلیدواژه ها:

مشروطه ، تبریز ، علما ، ثقه الاسلام.