بررسی نقش مدرسه در زمینه حقوق و تربیت شهروندی دانش آموزان

یکی از مهمترین مسائل مربوط به حقوق شهروندی چگونگی آموزش دادن صحیح و علمی مسائل مربوط به حقوق شهروندی به افراد جامعه است که به نظر می رسد بهترین زمان و مکان برای آموزش و آشنایی افراد با حقوق شهروندی دوران نوجوانی و جوانی است که افراد در آن زمان در اوج شکل گیری شخصیت اجتماعی و خانوادگی خود هستند و بنابراین بهترین محل آموزش حقوق شهروندی در این زمان به صورت علمی مدرسه و دانشگاه است . در این رابطه صاحب نظران مدرسه را بهترین مکان برای آموزش و تعلیم این مقوله می دانند. آنها معتقدند چون مدرسه بعد از خانه دومین محیطی است که کودکان و نوجوانان قسمت اعظم وقت خود را در آن سپری می کنند، و نقش مهمی در رشد شخصیت و انتقال دانش و مهارت های زندگی به آنها دارد، در نتیجه آشنایی با شهروند و شهروندی نیز از جمله مهارت هایی است که در مدرسه باید آموزش داده شود و دانش آموزان مقاطع مختلف تحصیلی باید حقوق، تکالیف و مسئولیت های شهروندی را در مدرسه فرابگیرند. مدرسه باید تلاش کند در قالب برنامه درس ملی و فعالیت های مدیریت آموزشگاهی و نیز تحقق زیر نظامهای شش گانه سند تحول بنیادین و با رویکرد تمام ساحتی به پرورش شهروندانی توانمند در ابعاد دانشی ، نگرشی و توانشی همت گمارد، شهروندانی که قادر باشند به سه حوزه گفتمان شهروندی توجه نشان داده و در راستای تحقق عملی حقوق شهروندی گامهای موثری بردارند. آنها باید گفتمانسازی نظری حقوق شهروندی ، گفتمانسازی قانونی حقوق شهروندی و گفتمان سازی اجرایی حقوق شهروندی را مطالبه کرده و جاری و ساری سازند. اکنون نظام آموزش و پرورش کشور ناتوان و ناکام از تربیت شهروند مطلوب و توانمند است و با رویکرد آموزشزده و کنکور محور امکان تحقق ابعاد و توانمندی ها و ساخت های متنوع تربیت را سلب می کند و آموزش و پرورش را از اهداف متعالی و متعادل و در نتیجه متکامل خویش دور ساخته است . این مقاله موضوعات زیر را در بر می گیرد: توضیح مفاهیم اساسی شهروندی ، مولفه های شهروندی برای لحاظ کردن در برنامه های درسی آموزش و پرورش و توضیح آنها، چگونگی سازماندهی مولفه ها در برنامه های درسی و آموزش تربیت شهروندی در نظام آموزشی ، ارائه شاخص های مطلوب برای محتوای درسی ، ارائه پیشنهادهای در رابطه با نحوه لحاظ قرار دادن مولفه های شهروندی در مراحل طراحی ، اجرا و ارزشیابی برنامه درسی .

کلیدواژه ها:

شهروندی ، برنامه ریزی درسی ، آموزش شهروندی ، مولفه ها ، روش تدریس