مقایسه اثر چند پلیمر اکریلیکی در کاهش تحرک برخی فلزات سنگین در یک خاک آلوده

یکی از مسایل مهم و اساسی در دنیای امروز پاکسازی خاک­های آلوده به آلاینده­های آلی و معدنی می­باشد و بر این اساس، خارج نمودن آلاینده از خاک (استخراج) و یا غیر متحرک­سازی آن یکی از راهکارهای پالایش خاک می­باشد. این پژوهش برای بررسی تاثیر پلی­مرهای مختلف در غیر متحرک کردن فلزات سرب، روی و کادمیم در خاک اطراف معدن سرب و روی انگوران استان زنجان انجام گرفت. برای انجام این پژوهش از یک آزمایش فاکتوریل (سه فاکتوره) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار استفاده شد. فاکتورهای مورد بررسی را نوع پلی مر در سه سطح (کاتیونی، آنیونی و غیر یونی) مقدار پلی مر مصرفی در چهار سطح (صفر، ۵/۰، ۱ و ۲ گرم در کیلوگرم خاک) و مدت زمان تماس پلی مر با خاک در هفت سطح (صفر، ۳، ۹، ۷۲، ۱۶۸، ۲۳۶ و۷۲۰ ساعت) تشکیل می دادند. نمونه­های خاک با پلی­مرها محلول­پاشی و در زمان­های مختلف غلظت قابل استخراج سرب، روی و کادمیم اندازه­گیری گردید. داده ­ها با استفاده از نرم افزار آماری SAS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد با افزایش مدت زمان تماس پلی­مر با خاک میزان تحرک فلزات سنگین در خاک کاهش یافت و همچنین با افزایش میزان مصرف پلی­مر میزان تثبیت فلزات در خاک افزایش و پلی­مر آنیونی به میزان بیش­تری سرب، روی و کادمیم را در خاک غیر متحرک کرد. سرب قابل استخراج به میزان ۷۶ %، روی قابل استخراج ۷۲ % و کادمیم قابل استخراج ۸۸ % توسط پلی­مر آنیونی غیر متحرک گردید. توصیه می شود این پلیمر اکریلیکی برای کاهش تحرک فلزات سنگین از قبیل سرب، روی و کادمیم مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

پلی مر آنیونی ، پلی مر کاتیونی ، پلی مر غیر یونی ، تثبیت فلزات سنگین