خانقاه و مراسم خانقاهی و نقش آن در رسیدن به مرتبه انسان کامل با تمرکز بر نسخه خطی دره المصطفی فی بیان سر المرتضی(ع)

میرزا جلال الدین حسینی شریفی ذهبی ملقب به مجدالاشراف از عارفان بزرگ قرن سیزدهم ه ق و از اقطاب سلسله ذهبیه است. نظر به اهمیت طریقه ذهبیه در عرفان دوره معاصر ایران، شناسایی و معرفی آثار این عارف بزرگ به عنوان منبعی ارزشمند از اسرار حکمت و تصوف الهی، خدمتی بزرگ به عرفان و تصوف فارسی خواهد بود. رساله دره المصطفی فی بیان سر المرتضی(ع) اثری حاوی عقاید ذهبیه و شیوه سیر و سلوک عرفانی در سلسله ذهبیه است. در این پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی ضمن معرفی این اثر، نقش خانقاه و مراسم خانقاهی در سیر و سلوک عرفانی و رسیدن سالکان به مرتبه انسان کامل تشریح شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که در طریقه ذهبیه، خانقاه به عنوان محلی برای اجتماع سالکان در کنار ولی و دریافت تعالیم نظری و دستورالعمل های عملی سیر و سلوک، مکانی مقدس و استراتژیک در سلوک عرفانی است و هر یک از رسوم اجرا شده در آن اعم از خرقه و خرقه پوشی، سماع، ذکر، عزلت و چله نشینی، رابطه مرید و مراد و شیوه سیر و سفر در طی مراحل معرفت و دریافت قدرت تفسیر سالکان نقشی چشمگیر و اساسی دارد؛ به طوری که بیان تجربه های شخصی مولف در هر یک از این مراسمات، نشان دهنده مراحل تعالی روحی او از مرتبه سالک نوپا تا انسان کامل، دریافت قدرت تفسیر وقایع و در نهایت دریافت خرقه از پدر خود راز شیرازی(قطب سی و پنجم ذهبیه) و رسیدن به قطبیت طریقه ذهبیه است.

کلیدواژه ها:

کلمات کلیدی: خانقاه ، مراسم خانقاهی ، انسان کامل ، مجدالاشراف ، درۃ المصطفی فی بیان سرالمرتضی(ع) ، قطب ، ذهبیه.