تخمین تغییرات کاربری اراضی تحت آبیاری انهار سنتی شهرستان خوانسار

کاربری اراضی مختلف در محدوده تحت آبیاری انهار یازده گانه شهرستان خوانسار طی سال های ۱۳۴۸، ۱۳۷۴، ۱۳۹۳ و ۱۳۹۸ از طریق بررسی عکس های هوایی و همچنین تصاویر ماهواره ای کوئیک برد و لندست در محیط گوگل ارث انجین (GEE) تشخیص و تعیین مساحت شده است. سپس مقایسه بین مساحت خالص و ناخالص اراضی تحت آبیاری انهار، مساحت کاربری های غیرکشاورزی اراضی، موقعیت و مساحت کاربری های کشاورزی اراضی تحت آبیاری انهار به تفکیک نوع فعالیت کشاورزی (باغی و یا زراعی) و به تفکیک هر نهر صورت گرفته است. عکس های هوایی سال ۱۳۴۸ منطقه مطالعاتی مبنای ارزیابی وضعیت کشاورزی قبل از قانون توزیع عادلانه آب است. نتایج نشان می دهد، کاربری های غیرکشاورزی و به خصوص شهری و مسکونی از سال ۱۳۴۸ تاکنون روند افزایشی داشته است. به عبارت دیگر، کاربری بخشی از اراضی کشاورزی منطقه به کاربری های مسکونی و شهری تغییریافته است. اگرچه روند کاهشی اراضی کشاورزی در ۵۰ سال گذشته دیده می شود، اما میزان این تغییرات برای اراضی تحت کشت باغی و زراعی یکسان نبوده و سطح زیر کشت باغات افزایش پیدا کرده است که این تغییرات تاثیر زیادی بر نیاز آبی به انهار گذاشته است. تغییرات کاربری اراضی طی سال های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۸ تغییر محسوسی نداشته است و در میزان اراضی کشاورزی، کشاورزی سبز و درصد اراضی باغی و زراعی تغییر محسوسی دیده نمی شود. نتایج این پژوهش تاییدی بر چشمگیر بودن تغییرات کاربری اراضی کشاورزی و به دنبال آن، مصرف آب در محدوده انهار یازده گانه خوانسار در دهه های اخیر است و به خوبی کارایی زیاد استفاده تلفیقی از عکس های هوایی و تصاویر ماهواره ای طیفی با قدرت تفکیک مکانی متوسط و داده های ماهواره ای طیف مرئی با تفکیک مکانی زیاد و همین طور استفاده از امکانات سامانه ابری گوگل ارث انجین در بررسی تغییرات اراضی کشاورزی در ادوار مختلف را نشان می دهد.

کلیدواژه ها:

Land Use ، Cultivated area ، Remote sensing ، Google earth engine (GEE) ، Khansar city ، کاربری اراضی ، سطح زیر کشت ، سنجش ازدور ، گوگل ارث انجین (GEE) ، شهرستان خوانسار