مقایسه اثربخشی برنامه درمان چشم انداز زمان و فعال سازی رفتاری گروهی بر نشخوار فکری و پردازش شناختی جانبازان دارای اختلال استرس پس از سانحه شهر شهرکرد

زمینه و هدف: اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) یکی از عوارض برجسته روانی ناشی از جنگ است که در جانبازان دیده می شود. درمان فعال سازی رفتاری و درمان مبتنی بر چشم انداز زمان، می تواند مجموعه ای از تخریب های این اختلال را مورد هدف قرار دهدهدف پژوهش بررسی مقایسه اثر بخشی برنامه درمان چشم انداز زمان و فعال سازی رفتاری گروهی بر نشخوار فکری و پردازش شناختی جانبازان دارای اختلال استرس پس از سانحه شهر شهرکرد بود. مواد و روش ها: روش پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش کلیه جانبازان دارای اختلال استرس پس از سانحه شهرکرد در سال ۱۴۰۰ بود. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند ۴۵ نفر از جانبازان دارای اختلال استرس پس از سانحه از مراکز مشاوره بنیاد شهید شهرکرد انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل(هر گروه ۱۵ نفر) گمارده شدند. ابزارهای پژوهش پرسشنامه نشخوار فکری نالن هوکسما(۱۹۹۱)، آزمون استروپ و آزمون حافظه کاری وکسلر بود که در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون بر روی گروه های آزمایشی اجرا شد. برنامه چشم انداز زمان و فعال سازی رفتاری گروهی در ۸ جلسه ۹۰ دقیقه و به صورت یک بار در هفته بر روی گروه های آزمایشی برگزار شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و روش آماری تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد برنامه درمانی فعال سازی رفتاری گروهی در مقایسه با برنامه درمانی چشم انداز زمان بر نشخوار فکری و پردازش شناختی جانبازان دارای اختلال استرس پس از سانحه شهرکرد اثر بخشی بیشتری دارد(۰۰۰۱/۰>P). همچنین نتایج نشان داد هر دو نوع مداخله بر روی متغیر های پژوهش اثربخش بوده است(۰۰۰۱/۰>P).نتیجه گیری: به نظر می رسد برنامه درمانی فعال سازی رفتاری گروهی در مقایسه با برنامه درمان چشم انداز زمان با کاهش نشانه ها و علایم اختلال استرس پس از سانحه بر نشخوار فکری و پردازش شناختی جانبازان دارای اختلال استرس پس از سانحه اثر بخشی بیشتری دارد و از آن می توان به عنوان درمان انتخابی بهره برد.

کلیدواژه ها:

برنامه درمانی فعال سازی رفتاری گروهی ، برنامه درمان چشم انداز زمان ، نشخوار فکری ، پردازش شناختی ، اختلال استرس پس از سانحه ، جانبازان