مطالعه تجربی جرم کودک همسری در گفتمان تقنینی و قضایی ایران از منظر جرم شناسی انتقادی ( به روش برساخت گرایی اجتماعی)

از منظر جرم­شناسی انتقادی، بزهکاری متاثر از نظام سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و به ویژه ساختار قانون گذاری، عدالت کیفری و تاثیر صاحبان و نوع قدرت است. از جمله نظریه برساخت­گرایی اجتماعی که قاعده­گذاری در نظام تقنینی یا قضایی را محدود به رفتارهایی می­داند که منافع اقلیت حاکم را به خطر می­اندازد. لذا جرایم و مفاهیم حقوقی جز در موارد خاص یک برساخته اجتماعی ­در شرایط خاص زمانی و مکانی هستند. این مقاله با مطالعه ۳۰ پرونده محاکم خانواده شهر ری و قم در سال ۱۳۹۹و مصاحبه با قضات مربوطه و خانواده­های کودکان، از منظر جرم­شناسی انتقادی و مشخصا بر مبنای سنت برساخت­گرایی، دو جنبه از جرم کودک­همسری (ماده ۶۴۶ ق.م.ا) را یکی سن قانونی ازدواج و دیگری مفهوم مصلحت در ازدواج کودک (ماده ۱۰۴۱ ق.م) تحلیل می­کند. یافته­ها حاکی از برساخته بودن این دو جنبه تنها براساس معیارهای اقلیت حاکم بر فرایند قانون گذاری است. لذا، پیوسته امکان برساخت­زدایی از آن­ها وجود دارد.

کلیدواژه ها:

جرم شناسی انتقادی ، گفتمان تقنینی ، گفتمان قضایی ، جرم کودک همسری ، برساخت گرایی اجتماعی ، مصلحت ، سن ازدواج