تاثیر محتوای رطوبتی بر برخی از خواص فیزیکی و مکانیکی دانه زیره سیاه

گیاهان دارویی منابع طبیعی ارزشمندی هستند که امروزه مورد توجه کشورهای پیشرفته قرار گرفته و به عنوان مواد اولیه جهت تبدیل به داروهای مفید برای انسان تلقی می شوند. یکی از مهمترین گیاهان دارویی کشورمان، زیره سیاه می باشد که در مناطق مختلفی از استان کرمان می روید. زیره سیاه، گیاهی دوساله از خانواده چتریان و بومی غرب آسیا، اروپا و شمال آفریقا است . این گیاه، دارای دانه هایی معطر است که در صنایع غذایی ، داروسازی و عطرسازی مورد استفاده قرار می گیرد. در این پژوهش برخی از ویژگی های فیزیکی بذر زیره سیاه شامل خواص هندسی (طول، عرض، ضخامت ، میانگین قطر هندسی و حسابی ، سطح و ضریب کرویت )، خواص ثقلی (چگالی توده و چگالی واقعی ) و خواص اصطکاکی (ضریب اصطکاک ایستایی ) دانه زیره سبز به صورت تابعی از محتوای رطوبتی مورد بررسی قرار گرفت . نتایج نشان داد با کاهش محتوای رطوبتی از % ۳/۴۵ به % ۱۰ بر پایه خشک مقادیر میانگین طول، عرض، ضخامت ، قطر هندسی و حسابی به ترتیب از ۲۱/۴ به ۸۷/۳، ۵۶/۱ به ۰۴/۱، ۰۲/۱ به ۸۵/۰، ۹۴/۱ به ۵۷/۱ و ۰۳/۲ به ۶۷/۱ میلیمتر کاهش یافتند. همچنین با کاهش محتوای رطوبت از % ۳/۴۵ به % ۱۰، کرویت ، چگالی توده و چگالی واقعی از % ۳۹ به ۳۱ %، از ۳۳۷ به ۵۲۵ و از ۱۰۹۵ به ۸۷۵ کیلوگرم بر مترمکعب تغییر کردند . نتایج آزمایش نشان داد که ضریب اصطکاک استاتیکی با کاهش رطوبت کاهش یافت ، به طوریکه سطوح ورق گالوانیزه و چوب با مقادیر۵۴/۰ و ۷۸ /۰ به ترتیب کمترین و بیشترین ضریب اصطکاک ایستایی را در بیشترین سطح رطوبت داشتند. خواص مکانیکی شامل نیرو و انرژی گسیختگی همزمان با کاهش رطوبت اندازهگیری شدند؛ با کاهش رطوبت نیرو و انرژی گسیختگی افزایش یافت در این تحقیق مقدار نیرو از ۲۵/۴۵ به ۳۴/۷۶ نیوتن و انرژی گسیختگی زیره سیاه از ۶۷/۳۷ به ۳۶/۷۴ مگاژول افزایش یافت .

کلیدواژه ها:

گیاهان دارویی ، زیره سیاه ، خواص فیزیکی ، خواص مکانیکی .