نقش الیسیتورهای زیستی و غیرزیستی در تولید متابولیت های ثانویه گیاهان دارویی

گیاهان دارویی از هزاران سال پیش به عنوان یکی از مهم ترین منابع دارویی کاربرد داشته اند. فرآوردههای حاصل از متابولیسم ثانویه گیاهان جزء گرانبهاترین ترکیب شیمیایی گیاهی هستند. متابولیت های ثانویه ، دسته ای از مواد شامل اسیدهای پیچیده، لاکتونها، فلاونوئیدها و آنتوسیانین ها هستند که به صورت عصاره یا پودرهای گیاهی در درمان بسیاری از بیماری های شایع به کار برده می شوند. در برخی از گیاهان، تولید پایین ترکیبات دارویی در کشت بافت برای تجاری شدن آنها مشکل آفرین بوده است . یکی از اقداماتی که می تواند در تولید متابولیت های ثانویه موثر باشد، افزودن الیسیتورهای زیستی و غیرزیستی می باشد . الیسیتورها پیامهایی تولید می کنند که باعث تحریک تشکیل متابولیت های ثانویه می شوند که از این روش می توان برای تولید بیشتر متابولیت ها استفاده نمود. وجود الیسیتور (محرک) در محیط کشت ، همچنین می تواند به عنوان یک عامل تنش زا برای گیاه عمل کرده و سبب تحریک سیستم دفاعی گیاه در غلظت های پایین الیسیتور شود که در نتیجه باعث تحریک بیان ژنهای سیستم دفاعی گیاه می شود؛ بنابراین ، الیسیتورها می توانند نقش دوگانه ای داشته باشند. به طوری که هم مقاومت گیاه را تحریک کرده و هم تولید متابولیت های ثانویه را افزایش می دهند.

کلیدواژه ها:

الیسیتورها ، سیستم دفاعی ، گیاهان دارویی ، متابولیت های ثانویه .