تحلیل محتوای توصیفی تصاویر تمام کتابهای درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی از منظر میزان توجه به بعد جنسیتی

کتابهای درسی ابزارهای آموزش و یادگیری مهمی در انتقال ارزشها، مفاهیم و شکلگیری درست هویت جنسی دانشآموزان هستند. هدف مهم و اصلی این پژوهش که در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ صورت گرفت، تحلیل تصویرهایی است که نشان دهنده توجه به بعد جنسیتی میباشد. در این پژوهش تصویرهای تمامی کتابهای علوم اجتماعی هر ۴ پایه سوم، چهارم، پنجم و ششم در بعد جنسیتی و در بازه سنی ۴ تا ۱۸ سال مورد بررسی قرار گرفت. از آنجا که مخاطبان کتابهای درسی از هر دو گروه جنس مونث و مذکر هستند. در انتخاب تصویرهای کتاب درسی باید برابری و حد اعتدال را رعایت کرد. زیرا اگر در تصویرهای انتخابی به صورت نابرابر به یک جنس توجه بیشتری شود به صورت ناخودآگاه بر روی اعتماد به نفس و حس ارزشمند بودن دانشآموزان تاثیر منفی خواهد داشت. و این پیام تبعیض بین دو جنس را انتقال خواهد داد. روش پژوهش مورد استفاده از نوع تحلیل محتوا و توصیفی میباشد. نتایج بدست آمده نشان میدهد که از ۶۰۰ تصویر قابل شمارش در هر چهار کتاب درسی ۳۴۷ مورد مربوط به جنس مذکر و ۱۸۵ مورد مربوط به جنس مونث و ۶۸ مورد مربوط به حضور هر دو جنس در یک قاب میباشد. یعنی %۵۷.۸۳ تصویر پسر، %۳۰.۸۳ تصویر دختر و %۱۱.۳۳ مربوط به حضور هر دو جنس میباشد. این نتایج نشان دهنده توجه بالا به تصویر جنس مذکر است. نتایج تبعیض جنسیتی در آینده باعث بروز مشکلات شخصیتی و جنسی میشود که در مراحل بعدی خانواده و جامعه را نیز درگیر خواهد کرد.

کلیدواژه ها:

علوم اجتماعی ، جنسیت ، تحلیل محتوای توصیفی ، مقطع ابتدایی