ارائه ی راهکار و الگوی سازمان فضایی شهری خلاق در راستای توسعه معماری پایدار در مناطق کویری ایران

بخش کویری ایران به دلیل محدودیتهای زیستی و عوارض جغرافیایی از مناطق توسعهنیافته ایران است که از دیرباز در برنامهریزی کلان کشور، حائز اهمیت بوده است. این مناطق به عنوان وسیع ترین بخش ایران، موقعیت خاص جغرافیایی، وضعیت توپوگرافی، بضاعت کم در پوشش گیاهی و جانوری و تراکم پایین جمعیت مجموعه ای از فرصتها، تهدیدات و آسیبها را جهت ایجاد پایداری ایجاد کرده است. هدف اصلی این مقاله، ارائه راهکار و الگوی سازمان فضایی شهری و معماری پایدار برای مناطق گرم و خشک ایران هست که میتواند بهعنوان الگویی در دستور کار معماران و شهرسازان مناطق بیابانی واقع شود. همچنین سوال تحقیق این است که "برای طراحی معماری و سازمان فضایی شهری خلاق و پایدار کویری چه الزامات و مولفه هایی وجود دارند؟ "در این راستا ارائه الگوی سازمان فضایی معماری و طراحی شهری پایدار و استفاده از آن برای معماران و شهرسازان میتواند کارآمد باشد. با ارائه الگو و راهکار می توان محیط کالبدی شهرهای گرم و خشک را بهسوی انطباق هرچه بیشتر با قرارگاه طبیعی شان هدایت کرد. در پژوهش حاضر بنا بر ماهیت موضوع، از روش توصیفی و تحلیلی استفادهشده است. نتایج نشان میدهد که راهکارهای لازم جهت نیل به طراحی شهری پایدار در اقلیم گرم را میتوانیم به سه دسته کالبدی و کالبدی، اکولوژیکی و معناگرایانه تقسیم نماییم. همچنین اصول حاکم بر معماری و طراحی شهری پایدار در مناطق کویری ایران جهت دستیابی به آسایش در این موارد قابلبررسی است: جهتگیری، بافت متراکم، معابر ارگانیک و سرپوشیده، پوشش متحرک در مقابل نما، استفاده از مصالح با ظرفیت حرارتی بالا، درونگرایی و حیاط مرکزی، ایوان، سایه اندازی، آب و گیاه، تهویه طبیعی و شریان حیاتی آب، محله گرایی، منظر شهری و خط آسمان، نشانهشناسی شهری، بسترسازی شهر برای معلولان، ایجاد شهر خلاق.

کلیدواژه ها:

سازمان فضایی ، توسعه پایدار ، شهر خلاق ، کویر ، الگو.