اصلاح اثرات ابرناکی بر محصول پوشش برف روزانه سنجنده مودیس (مطالعه موردی: شمال غرب ایران)

با توجه به دشواری تهیه داده های برف سنجی به صورت میدانی، سنجش از دور به عنوان یک راه حل سریع و مقرون به صرفه در تهیه این داده ها و ارائه آن ها به مدل های اقلیمی شناخته شده است. یکی از مشکلات استفاده از داده های ماهواره ای در برف سنجی، وجود ابر در این تصاویر است که موجب گسستگی زمانی-مکانی داده ها، و در نتیجه کاهش کارایی آن ها می شود. هدف از این تحقیق، ارائه چارچوب مناسبی برای حذف اثر ابر در تصاویر ماهواره ای و تولید داده های برف سنجی ماهواره ای بدون مزاحمت ابر است. بدین منظور با کمک داده های زمینی عمق برف، متوسط دما و بارش روزانه در ایستگاه های زمینی برف سنجی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه و بخش غربی حوضه دریای مازندران، تصاویر روزانه MOD۱۰A۱ سنجنده مودیس در دو مرحله به صورت زمانی-مکانی مورد پردازش قرار گرفتند. نتایج مدل رگرسیون خطی چند متغیره نشان داد که مقادیر شاخص تفاضلی نرمال شده برف (NDSI) با داده های زمینی ایستگاه های برف سنجی موجود همبستگی بالا (۰۴۷/۰=RMSE و ۸۵/۰=r) دارد. بر همین اساس مناطق پوشیده شده با ابر در تصاویر مودیس با مقادیر حاصل از مدل جایگزین شدند. در مرحله دوم، با کمک روش های زمین آماری و با لحاظ کردن موقعیت مکانی هر پیکسل، مقادیر جدید NDSI محاسبه شد. با بررسی رابطه بین NDSI و میزان بارش تجمعی برف در بازه زمانی دی تا اسفند ماه سال ۱۳۹۷، مشخص شد که جایگزینی تصاویر ماهواره ای اولیه با تصاویر تصحیح شده موجب افزایش ضریب تببین (R۲) از ۶۳/۰ به ۸۱/۰ شده است. این امر نشان دهنده بهبود دقت در برف سنجی ماهواره ای با استفاده از روش حاضر است.

کلیدواژه ها:

برف سنجی ، ایستگاه های زمینی ، رگرسیون خطی ، تصحیح تصاویر ماهواره ای ، گسستگی مکانی-زمانی