ارزیابی تغییرات زمانی- مکانی و دسته بندی کیفیت آب رودخانه دیناچال با استفاده از داده برداری میدانی

رودخانه ها از مهمترین منابع آب مورد استفاده جوامع هستند. از این رو پایش کیفیت مستمر آن بسیار ضروری است. در این راستا در مقاله حاضر پایش کیفیت آب رودخانه دیناچال از استان گیلان بر مبنای مطالعات میدانی، نمونه برداری و روش های آزمایشگاهی صورت گرفته است. برای این منظور ۵ پارامتر هیدرولیکی و ۱۳ پارامتر کیفیت آب از جمله نیترات، فسفات، دما و اسیدیته در هفت مقطع انتخابی در طول ۲۵ کیلومتری رودخانه دیناچال در شهریور سال ۱۴۰۰ اندازهگیری و بررسی شد. به منظور تحلیل نتایج از روش های شولر، پایپر، ویلکاکس و شاخص های FAO و WQI استفاده شد. همچنین، نتایج مقایسه مکانی کیفیت آب رودخانه نشان داد که مقادیر اکثر پارامترها از بالادست رودخانه با شیب نسبتا ثابتی افزایش یافته و از ایستگاه واقع در ابتدا روستای صفر محله (مقطع ۴) تا انتهای رودخانه با شدت بیشتری افزایش یافته اند. در این میان سه پارامتر هدایت الکتریکی، نیترات و کل موادجامدمحلول افزایش چشمگیری داشته اند، به این صورت که از ابتدا تا انتهای رودخانه، هدایت الکتریکی از µS/cm۶۷/۳۱۵ به µS/cm۷۱۲، کل مواد جامد محلول از mg/l۰۳/۲۰۲ به mg/l۶۸/۴۵۵ و مقدار نیترات از mg/l۲۷/۱۱ به mg/l۴۷/۶۹ افزایش یافته است. همچنین نتایج مقایسه زمانی کیفیت آب رودخانه نشان داد که مقدار اکسیژن محلول نسبت به گذشته کاهش ناچیزی به مقدار ۸ درصد داشته و نیترات از mg/l ۴/۱۹به mg/l ۴/۲۱ و هدایت الکتریکی از µS/cm ۳۲۸ به µS/cm ۴۱۶ افزایش داشته اند. طبق مقایسات انجام شده بین سال های ۱۳۷۵ تا ۱۳۹۵ در بازه زمانی تیرماه و خرداد ماه، به علت ورود زهآب های کشاورزی، مقادیر نیترات از حد مجاز فراتر رفته است.

کلیدواژه ها:

آلودگی ، بهره برداری پایدار ، کیفیت آب ، منابع آب سطحی ، گیلان