برآورد ترکیب پذیری لاین های کدو تخم پوست کاغذی (Cucurbita pepo L. var. styriaca) برای صفات مرتبط با عملکرد

برآورد ترکیب پذیری به درک ارزش اصلاحی لاین های کدو تخم پوست کاغذی (Cucurbita pepo L. var. styriaca)  برای تولید دورگهایی با عملکرد و کیفیت بالا کمک می کند. این تحقیق با هدف ارزیابی  ترکیب پذیری عمومی و خصوصی و همچنین هتروزیس در شش لاین اصلاحی کدو تخم پوست کاغذی که برای برنامه اصلاح کدو تخم پوست کاغذی در دانشگاه گیلان معرفی شدند، انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس  نشان داد که تفاوت بین ژنوتیپ ها در مجموع صفات مورد بررسی معنی داری بود . بیشترین عملکرد میوه و بیشترین طول بذر در  دورگ ۱۶×۱۴، بیشترین تعداد بذر  در  دورگ ۲۳×۱۶، بیشترین درصد روغن در  دورگ ۱۴×۱۱، و بیشترین عملکرد روغن در  دورگ ۲۳×۱۱ مشاهده شد. با توجه به ارزش بالای ترکیب پذیری و هتروزیس نسبت به میانگین والدین و والد برتر در  دورگ۲۳×۱۱ می توان عملکرد روغن و بذر را افزایش داد. دورگ ۲۳×۱۶ برای افزایش تعداد بذور پیشنهاد می شود. بیشترین ترکیب پذیری خصوصی مثبت و معنی دار برای صفت تعداد بذر در  دورگ ۲۳× ۱۶، برای صفت درصد روغن در دورگ ۱۴× ۱۱، برای صفت عملکرد بذر در هکتار در  دورگ ۲۳× ۱۱ برآورد شد. ترکیب پذیری خصوصی معنی دار و هتروزیس بالا برای صفات بیانگر نقش بالای واریانس غالبیت و نقش کمتر واریانس افزایشی در کنترل صفات کدو تخم پوست کاغذی حکایت دارد و بنابراین تلاقی بین لاین های کدو تخم پوست کاغذی جهت معرفی دورگ های جدید برای برنامه اصلاحی کدو در ایران توصیه می گردد.

کلیدواژه ها:

تلاقی دایآلل ، بذر دورگ ، ترکیبپذیری عمومی ، ترکیبپذیری خصوصی ، هتروزیس