ارزیابی نابرابری جنسیتی در آموزش و اشتغال زنان و تحلیل عوامل موثر بر آن (مطالعه موردی: روستاهای پیراشهری تبریز)

نابرابری جنسیتی، موضوعی بسیار مهم در زمینه توسعه ی جوامع روستایی تلقی می شود، که طبق گزارش بانک جهانی دستیابی به برابری جنسیتی برای اقتصاد کشورها بسیار ضروری است. در این خصوص هویت دادن و استقلال بخشیدن به زنان و فراهم کردن زمینه مشارکت فعال آن ها در امور مختلف اقتصادی – اجتماعی ضروری می نماید. براین اساس، هدف پژوهش حاضر طبقه بندی روستاهای حریم کلانشهر تبریز از نظر نابرابری جنسیتی و شناسایی بیشترین عامل اثرگذار بر روی این نابرابری می باشد. این پژوهش، ازنظر هدف کاربردی و ازنظر ماهیت و روش توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری براساس آخرین حریم مشخص شده برای کلانشهر تبریز، ۶۳روستا می­باشد که از این میان ۴۵ روستا در سال ۱۳۹۵ دارای سکنه بوده  و به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شده و به­صورت تمام­شماری مدنظر قرار گرفتند. داده­های موردنیاز از مطالعات اسنادی و آمارنامه­ها استخراج و تحلیل گردیدند. نتایج ارزیابی شاخص ها در روستاهای موردمطالعه طی دو دوره (۹۵-۱۳۸۵) با استفاده از مدل ویکور حاکی از این است که روستای الوارعلیا با برخورداری از شرایط اجتماعی- اقتصادی مناسب نسبت به سایر روستاهای موردمطالعه از نابرابری جنسیتی پایینی (با امتیاز ۱) برخوردار است. در مقابل روستای کرجان با کسب امتیاز ۰۰/۰ از این منظر در شرایط نامطلوبی نسبت به سایر روستاها قرار دارد. همچنین نتایج به دست آمده از رگرسیون وزنی جغرافیایی نشان دهنده آن است که فاصله از جاده اصلی، برخورداری از زیرساخت آموزشی، فاصله از شهر تبریز و بالا بودن درصد اشتغال روستایی به ترتیب با کسب امتیاز ۷۱۲/۰، ۶۹۶/۰، ۶۹۱/۰ و ۶۴۷/۰ بیشترین عوامل اثرگذار بر روی نابرابری های جنسیتی بوده اند.

کلیدواژه ها:

عدالت جنسیتی ، نابرابری جنسیتی ، آموزش و اشتغال زنان ، روستاهای پیراشهری ، تبریز