بررسی دقت نقشه پیش بینی وضعیت خطر فرسایش آبی و تعیین تاثیرگذاری عامل های ورودی مدل PAP/RAC در آبخیز قرناوه

یکی از راهکارهای ارزیابی، مدل سازی با استفاده از مدل های کیفی است؛ اما عدم اطمینان در خصوص نتایج مدل های کیفی باعث شده است که کم تر به این مدل ها توجه شود. لذا این پژوهش به پیش بینی و تعیین وضعیت خطر فرسایش آبی حوزه آبخیز قرناوه با بهره گیری از رویکرد و مدل کیفی PAP/RAC و مقایسه نتایج آن با مدل RUSLE و هم چنین تعیین عامل های تاثیرگذار درنتیجه پیش بینی این مدل با روش میانگین گیری بیزین (BMA) به منظور تعیین کارایی نتایج مدل مذکور در راستای ارزیابی، شناسایی و اولویت بندی بهتر نقاط در معرض خطر فرسایش آبی و ارائه راهبردهای موثر حفاظت آب وخاک پرداخته است. نتایج پژوهش در خصوص مقایسه کلی نتایج دو مدل، اختلاف پیش بینی آنان را ۲۰/۵۶ کیلومترمربع بیان نمود اما مقایسه دقیق مکانی نقشه پیش بینی وضعیت خطر فرسایش آبی حاصل از دو مدل PAP/RAC و RUSLE نشان داد که ۶۷/۷۴ درصد تشابه مکانی در پیش بینی آنان مربوط به طبقه خیلی زیاد می باشد. هم چنین بررسی میزان تاثیرگذاری عامل های مدل (شیب، سنگ شناسی، کاربری اراضی و تراکم پوشش گیاهی) بروی نقشه پیش بینی خطر فرسایش با استفاده از رویکرد میانگین بیزین، گویای این می باشد که شیب با بالاترین جرم در الگوهای برتر توسعه داده شده در طبقه خیلی کم دارای تاثیر منفی و در طبقات متوسط، زیاد و خیلی زیاد دارای تاثیر مثبت بروی نقشه پیش بینی خطر فرسایش مدل PAP/RAC است؛ بنابراین با توجه به تاثیر عامل شیب در کل طبقات، جهت پیش بینی بهتر نیازمند دقت در طبقه بندی و ارزش گذاری متناسب با منطقه است چراکه نتایج خروجی مدل تاثیرپذیری بالایی را نسبت به این عامل دارد. لذا بر اساس نتایج این پژوهش می توان اعلام داشت مدل PAP/RAC با شرط دقت در تاثیرگذاری و طبقه بندی عامل های آن متناسب با کشور ایران، بهترین و ساده ترین مدل کیفی در جهت برآورد خطر فرسایش آبی حوزه های آبخیز فاقد یا با کمبود اطلاعات می باشد که با توجه به رویکرد توصیفی و رویکرد ادغام، ضمن پیش بینی خوب می تواند روند تغییرات حالت فرسایش را در هر طبقه نیز نشان دهد و ارائه راهبرد های موثر حفاظت آب وخاک در راستای کاهش روند و توسعه فرسایش خاک را میسر سازد و برای توسعه یک استراتژی جامع برای مدیریت پایدار حوضه استفاده شود.

کلیدواژه ها:

مدل های کیفی ، میانگین گیری بیزین ، معادله اصلاح شده جهانی فرسایش خاک ، هدررفت خاک