روایت های تاریخی و حافظه جمعی؛ خلق هویت یا تشدید درگیری های قومی در قفقاز جنوبی

روایت هایی که از حقایق رخ داده در گذر زمان مورد پذیرش همگان قرار می گیرند، به تدریج حافظه جمعی یک ملت یا یک گروه قومی را شکل می دهند. این حافظه جمعی به تدریج و در برخورد با سایر ملت ها و یا گروه ها، متصلب و تغییرناپذیر می شوند. به ویژه اگر دو گروه رقیب در یک کشور و یا منطقه، موجودیت خود را در کسب پذیرش قاطع از روایت خود از واقعیت های مشترک تاریخی بیابند. به طور کلی اسطوره ها، روایت های تاریخی و حافظه جمعی به عنوان ابزاری برای شکل دهی به هویت قومی و ملی در جوامع مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. این امر، کارکرد مثبت روایت های موجود از وقایع تاریخی هستند. اما این ابزارها در بسیاری از مناطق و در میان بسیاری از گروه های قومی علاوه بر هویت سازی، کاربردی دیگر یافته و به عنوان ابزاری برای تغییر موازنه در درگیری ها به ویژه برخوردهای تاریخی مورد استفاده قرار می گیرد. بر همین اساس، مطالعه حاضر بر کارکرد دوگانه روایت های تاریخی که در برخوردهای قومی مهم در قفقاز جنوبی مورد استفاده قرار گرفته، تمرکز داشته است. این روایت ها در درک شکل گیری و تداوم درگیری های قومی- سرزمینی در این منطقه اهمیت بسزایی خواهد داشت. از این رو در مقاله پیش رو در پاسخ به این پرسش که روایت های تاریخی و حافظه جمعی چه تاثیری بر روند درگیری های قومی در قفقاز جنوبی داشته است؟ در کنار بررسی نقشی که اسطوره سازی، روایت های تاریخی و حافظه جمعی در شکل گیری هویت قومی در منطقه قفقاز جنوبی داشته اند، به تاثیر این عوامل بر تشدید مهم ترین درگیری های قومی در این منطقه پرداخته شده است.

کلیدواژه ها:

اسطوره سازی ، حافظه جمعی ، درگیری های قومی ، روایت های تاریخی ، قفقاز جنوبی