از گردو تا اوکالیپتوس: روایتی مردم نگارانه از فرسایش اجتماعات محلی درایران

این مطالعه با استفاده از روش مردم نگاری انتقادی، اثر مداخلات توسعه ای را بر ساحت اجتماعی و کنش اقتصادی اجتماعات محلی در میدان زاگرس میانی (استان های ایلام و لرستان) بررسی می کند. یافته های تحقیق نشان می دهد که برنامه های توسعه، زیست جهان پیشامداخله ای را که در سیطره امر اجتماعی بوده، تحت هجمه امر اقتصادی قرار داده است. در فرایند مداخله توسعه، از ظرفیت های فرهنگی و سنت های پیونددهنده و یاریگرانه در کنش های اقتصادی محلی غفلت شده است و به جای آن برنامه های رسمی و سرمایه محور دولتی، در ابعاد عینی و ذهنی گسترش یافته است؛ ماحصل تضعیف سنت های همیارانه مردمی، برآمدن گروه های شبه تکنوکرات جدیدی است که ارزش های فرهنگ محلی مانند سخت کوشی، قناعت، همکاری و ساده زیستی را نماد عقب افتادگی می دانند. درواقع کنشگران بومی به مثابه مدیران مولد خویش فرمای جدید، به کسانی بدل شدند که برای بازاریابی نیروی کار و تامین معاش خود، در چرخه اعانه، وام و اجیرشدگی گرفتار شده اند. به منظور نشان دادن این فرسایش، از استعاره درخت گردو به مثابه نماد جامعه طبیعت مدار سخت کوش، همبسته و کوشا و از درخت اوکالیپتوس به عنوان نماد مداخله عاریتی، جامعه مصرفی، تظاهری و گسسته استفاده کرده ایم. با زوال اجتماع محلی، کنش های اقتصادی همیارانه، سخت کوشی و قناعت محلی تحدید شده و رقابت های اقتصادی مصرف گرا، گسسته و سودانگارانه بجای آن نشسته است.

کلیدواژه ها:

مردم نگاری انتقادی ، مداخله ، توسعه گران ، اجتماع محلی ، کنش اقتصادی ، هستی اجتماعی