واکنش گوار (Cyamopsis tetragonoloba L.) به تاریخ کشت و فواصل ردیف در جیرفت

عملیات زراعی از قبیل فواصل بهینه بین ردیف­های کاشت و انتخاب تاریخ کشت مناسب، یکی از عوامل موثر در استفاده بهتر از منابع محیطی و افزایش عملکرد گیاهان زراعی می­باشد. از این رو، با هدف بررسی تاریخ کاشت و فواصل ردیف بر گیاه گوار، آزمایشی به صورت کرت­های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی جنوب کرمان (جیرفت) طی سال­های ۹۹- ۱۳۹۸ اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تاریخ کاشت به عنوان عامل اصلی در شش سطح (۲۰ اردیبهشت، چهار و ۱۹ خرداد، سه و ۱۸ تیر و دو مرداد) و فواصل ردیف کاشت به عنوان عامل فرعی در چهار سطح (۲۰، ۳۰، ۴۰ و ۵۰ سانتی متر) بودند. نتایج نشان داد که بیشترین وزن خشک برگ و ساقه، تعداد برگ در شاخه های فرعی، ارتفاع بوته و طول غلاف در تاریخ کشت سوم تیر و فاصله ردیف ۵۰ سانتی­متر مشاهده شد و در تاریخ­های کاشت، افزایش فاصله ردیف منجر به افزایش ویژگی­های مذکور شد. نتایج مقایسه میانگین اثر تاریخ کاشت، حاکی از بیشترین تعداد غلاف در بوته (۴۳ درصد)، تعداد دانه در غلاف (۲۳ درصد)، عملکرد زیستی (۶۶ درصد)، عملکرد دانه (۴۵ درصد) و شاخص برداشت (۱۸ درصد) در تاریخ ۱۹ خرداد نسبت به تاریخ­های کاشت زود هنگام (۲۰ اردیبهشت) و دیر هنگام (دوم مرداد) داشت. بالاترین شاخص سطح برگ (۱۵ درصد) و تعداد برگ در ساقه اصلی (۹۱ درصد) نیز در تاریخ کاشت سوم تیر در مقایسه با تاریخ­های کاشت زود هنگام و دیر هنگام حاصل شد. به طور کلی، با تاخیر در کاشت بعد از اوایل خرداد تا اوایل مرداد، عملکرد و اجزای عملکرد گوار به تدریج کاهش یافت و در کشت دو مرداد به کمترین مقدار رسید. نتایج مقایسه میانگین اثر فاصله ردیف بیانگر بیشترین تعداد غلاف در بوته و دانه در غلاف در فاصله ردیف ۵۰ سانتی متر بود، اما بیشترین عملکرد دانه در دو فاصله ردیف ۳۰ و ۴۰ سانتی­متر حاصل شد. بنابراین، با توجه به نتایج، جهت حصول بهترین عملکرد و ویژگی­های زراعی گوار در جنوب استان کرمان، بهتر است این گیاه از تاریخ کاشت اواسط خرداد تا اوایل تیر و با فواصل ردیف ۳۰ تا ۴۰ سانتی­متر کشت شود.

کلیدواژه ها:

تعداد نیام ، شاخص سطح برگ ، شاخص برداشت ، عملکرد زیستی و دانه ، گوار ، وزن هزار دانه