تاثیر تاریخ کاشت و سطوح رطوبتی بر برخی صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ارقام کینوا (Chenopodium quinoa Willd.) در دو منطقه بیرجند و سربیشه

کمبود آب، یکی از مشکلات اساسی کشاورزی ایران است، لذا احتمال وقوع تنش خشکی در دوره رشد گیاهان امری اجتناب ناپذیر است. بنابراین به منظور ارزیابی تاثیر سطوح رطوبتی بر برخی صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ارقام کینوا، چهار آزمایش مجزا در دو منطقه (بیرجند و سربیشه) و دو تاریخ کاشت (مرداد و اسفندماه) در سال های ۱۳۹۹-۱۳۹۸ به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل پنج سطح رطوبتی و سه رقم کینوا بود. آزمایش به صورت تجزیه مرکب ارزیابی گردید و اثرات تاریخ کاشت و مکان به صورت ثابت درنظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که در کشت مردادماه صفات محتوای نسبی آب، نشت الکترولیت ها، درصد سدیم، درصد پتاسیم، محتوای کلروفیلa، کاروتنوئیدها، محتوای پرولین و کل کربوهیدرات­ های محلول برگ به ترتیب ۱۷.۱۰، ۷۴.۶۲، ۹۵.۵۱، ۳۱.۹، ۱۵.۹۶، ۲۰.۸۱، ۵۶.۱۲ و ۳۱.۲۶ درصد افزایش و محتوای کلروفیل b، ۱۳.۱۵ درصد کاهش نسبت به کشت اسفندماه داشتند همچنین در سربیشه صفات محتوای نسبی آب، نشت الکترولیت، درصد پتاسیم و کاروتنوئیدهای برگ به ترتیب ۳.۵۳، ۳۸.۶۵، ۹۴.۱۹ و ۹.۳۰ درصد بیشتر از بیرجند اما صفات درصد سدیم، محتوای کلروفیلa، محتوای کلروفیلb، پرولین و کل کربوهیدرات محلول برگ به ترتیب ۴، ۱.۸۸، ۱۵.۶۷، ۵۱.۰۲ و ۳۰.۴۱ درصد کمتر از بیرجند بودند. رقم گیزاوان نسبت به دو رقم دیگر، دارای مقادیر بالاتری از صفات بیوشیمیایی بود که این امر منجر به افزایش عملکرد بیولوژیک در رقم مذکور گردید و تنش رطوبتی نیز موجب کاهش معنی دار محتوای تسبی آب برگ و افزایش معنی دار سایر صفات بیوشیمیایی برگ کینوا گردید. در اکثر صفات مورد بررسی، بین سطوح ۱۲۵ و ۱۰۰ درصد نیاز آبی اختلاف معنی داری مشاهده نشد.

کلیدواژه ها:

پرولین ، درصد سدیم و پتاسیم ، کلروفیلa و b ، کم آبیاری ، محتوای نسبی آب برگ