شناسایی و بررسی سازه های تقاطعی غیراصولی واقع در رودخانه های حوضه خلیج گرگان با استفاده از مدل هیدرولیکی HEC-RAS

پیش بینی رفتار هیدرولیکی رودخانه ها در اثر سیلاب های احتمالی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و هر اقدامی که در رودخانه اعمال می شود، همانند محدودسازی مقطع رودخانه، ساخت سازه های متقاطع، ساماندهی موضعی رودخانه و... مورفولوژی رودخانه را تا چندین کیلومتر بالادست و پایین دست محدوده تغییر داده و ممکن است باعث ناپایداری رودخانه و ایجاد مشکلات جدی برای مردم منطقه و تاسیات زیربنایی منطقه شود. در مقاله حاضر به بررسی این نوع سازه های تقاطعی (مانند پل ها) با استفاده از مدل هیدرولیکی HEC-RAS در محدوده خلیج گرگان و قسمتی از شهرستان کردکوی پرداخته شده و به ترتیب ۸ و ۱۲ سازه تقاطعی غیر اصولی در شهرستان های بندرگز و کردکوی شناسایی گردید. براساس نتایج حاصل اکثر سازه های تقاطعی غیر اصولی واقع در منطقه مورد مطالعه دارای ارتفاع کمی بوده که با توجه به ظرفیت آبگذری محدود رودخانه ها باعث گرفتگی پل در مواقع سیلابی شده و باعث برخورد جریان سیلابی به دو طرف دهانه های پل شود. تنگ شدگی مقطع رودخانه به وسیله پایه های عریض برخی از پل های غیر اصولی احداث شده در این حوضه نیز باعث پس زدگی آب به بالادست پل و نهایتا موجب سرریز شدن آب بر روی جاده های ارتباطی در هنگام سیل خواهد شد. لذا ضروریست برای کنترل سیل و تجمع اجسام شناور در محدوده مورد بحث، عرض مناسب برای دهانه پل در نظر گرفته شود به طوریکه از بلندترین جسم شناور در محدوده رودخانه بزرگتر باشد. بدین منظور ۷ نمونه از سازه های دارای اولویت در شهرستان های مذکور براساس استانداردها، مشخص و ابعاد اصلاحی برای هریک از این سازه ها پیشنهاد گردیده است.

کلیدواژه ها:

پل ، تاسیسات آبی ، جریان سیلابی ، هیدرولیک رودخانه ، محدودسازی