برآورد کیفیت آب سطحی محدوده سد مخزنی مهاباد با استفاده از مولفه های اصلی و شاخص های کیفیت آب

آب های سطحی در مقایسه با آب های زیرزمینی به جهت دسترسی آسان برای دفع پساب ها در معرض آلودگی و آسیب پذیری بیش تری قرار دارند. در این تحقیق به ارزیابی آب رودخانه هایی که در بالادست سد مخزنی مهاباد قرار دارند و نیز رودخانه خروجی از سد مهاباد، پرداخته شده است. بدین منظور از داده های به دست آمده از ۱۲ ایستگاه پایش کیفیت آب با دو شاخص WQI و IRWQIsc برای محاسبه کیفیت آب ایستگاه ها استفاده شده است. در این تحقیق از تحلیل مولفه اصلی (PCA) برای تعیین وزن های شاخص WQI استفاده شد. ابتدا از بین پارامترهای اندازه گیری شده کیفیت آب شامل ۲۳ پارامتر بودند. موثرترین پارامترهای دخیل در کیفیت آب منطقه مورد مطالعه شامل کدورت، هدایت الکتریکی، اکسیژن مورد نیاز شیمیایی، اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی، سختی کل، آمونیوم و فسفات است. برای این کار از تحلیل مولفه اصلی استفاده شده است و پارامترهایی که بیش ترین اهمیت را از میان دیگر پارامترها دارند، انتخاب شده اند. هفت پارامتر کدورت، هدایت الکتریکی، اکسیژن مورد نیاز شیمیایی، اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی، سختی کل، آمونیوم و فسفات در برآورد کیفیت آب در این تحقیق استفاده شده است. نتایج تمامی شاخص های ایستگاه SW۹ را که در رودخانه خروجی از سد مهاباد قرار دارد، آلوده ترین و ایستگاه SW۶ را که در بالادست سد مهاباد قرار دارد؛ با کم ترین آلودگی برآورد کرده اند. با توجه به نتایج به دست آمده، استفاده از تحلیل مولفه های اصلی برای تعیین وزن پارامترها در شاخص های کیفیت آب به عنوان روشی کارآمد پیشنهاد داده شده است.

کلیدواژه ها:

تحلیل مولفه های اصلی ، سد مخزنی مهاباد ، شاخص IRWQIsc ، شاخص WQI ، کیفیت آب