بررسی تاثیر احتمالی گردوخاک بر غلظت کلروفیل در منابع آبی شمال و جنوب ایران (۲۰۱۷-۲۰۰۷)

گردوخاک های برخاسته از مناطق بیابانی عناصر مهمی را به منابع آبی انتقال داده و می توانند منبع تغذیه میکروارگانیسم های آبی باشند. در تحقیق حاضر اثر گردوخاک بر دریای عمان و خلیج فارس در جنوب و دریای خزر در شمال ایران، بررسی شده است. به این منظور غلظت گردوخاک سطحی از مدل MERRA-۲‎ ، عمق نوری هواویزهاAOD و کلروفیل از ماهواره آکوا در بازه ماهانه از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۷ تهیه شد. توزیع مکانی و زمانی هر سه متغیر توسط نرم افزار Grads ترسیم شده و همچنین ارتباط بین آن ها با استفاده از ضریب همبستگی و توسط نرم افزار OriginPro بررسی شد. در نتایج تحقیق حاضر دو کانون اصلی گردوخاک موثر بر منابع آبی ایران شناسایی شد. یک از کانون ها مناطق مرکزی و جنوب شرق عراق بوده که بادهای شمال غربی گردوخاک را به خلیج فارس انتقال می دهند. کانون دیگر بیابان های ترکمنستان است که گردوخاک ناشی از آن با بادهای شمال شرقی به جنوب دریای خزر انتقال می یابد. درتوزیع افقی کلروفیل بیشترین مقدار در دریای خزر وکمترین در دریای عمان تعیین شد. رابطه بین کلروفیل، گردوخاک و عمق نوری هواویز(AOD)در دریای خزر با منابع آبی جنوبی تفاوت دارد. در محدوده خلیج فارس غلظت کلروفیل با گردوخاک و عمق نوری هواویز با ضریب ۷۴/۰- و ۷۴/۰- همبستگی منفی نشان داد. در دریای خزر غلظت کلروفیل با گردوخاک همبستگی مثبت ۶۷/۰ + و با عمق نوری هواویز همبستگی منفی۴۴/۰- داشت. نتیجه نهایی آن که در خلیج فارس افزایش گردوخاک تابستانی با کاهش کلروفیل همراه بوده در حالی که در دریای خزر افزایش گردوخاک با افزایش غلظت کلروفیل هماهنگی دارد. بنابراین دو کانون برون مرزی گردوخاک های ایران اثرهای متفاوتی بر غلظت کلروفیل منابع آبی شمال و جنوب ایران دارند

کلیدواژه ها:

کانون گردوخاک ، عمق نوری هواویز ، توزیع فصلی ، ماهواره آکوا ، &rlm ، MERRA-۲&lrm