تحلیل بین المللی اختلافات ایران و افغانستان در ارتباط با حقابه ایران از رود هیرمند

رقابت استعماری کشورهای انگلستان و روسیه در قرن نوزدهم در قالب بازی بزرگ تاثیرات بلند مدتی بر ژئوپلیتیک و سیاست کشورهای آسیایی از جمله منطقه ی آسیای مرکزی و غربی برجای گذاشته است که بعد از بیش ازیکصد وپنجاه سال هنوز قابل مشاهده می باشد. با جدا شدن افغانستان از ایران در اواخر قرن نوزدهم که با دخالت مستقیم انگلستان و اهداف استعماری انجام گرفت اختلافات ایران و افغانستان بر سر استفاده ایران از حق آبه این رود آغاز شده و تاکنون ادامه دارد. هدف این پژوهش بررسی و تحلیل بین المللی ریشه های این بحران بوده است و در این مسیر با بهره گیری از رویکردی توصیفی-تحلیلی به بررسی حقوقی-تاریخی این بحران در قالب مفروضات تئوری هیدروپلیتیک پرداخته است. یافته های پژوهش حکایت از این مهم دارد که افغانستان با مبناء قرار دادن دکترین حاکمیت مطلق سرزمینی در واقع هیرمند را رودخانه ای داخلی فرض نموده که خود را مجاز به انجام هرگونه اقدامی در راستای منافع ملی خود می داند و در نقطه مقابل ایران در قالب مقررات بین المللی آب و کنواسیون های جهانی در این زمینه اقدام نموده است و تلقی ایران از این رود، یک رودخانه ی بین المللی با مبنا قرار دادن دکترین استفاده مشترک بوده است. روش گردآوری مطالب این پژوهش کتابخانه ای-اسنادی بوده است.

کلیدواژه ها:

ایران ، افغانستان ، انگلستان ، هیرمند ، حقوق بین المللی آب ، رودخانه بین المللی