شاخص های هویتی المان های شهری در تقویت هویت کالبدی شهری با استفاده از GIS (مطالعه موردی: منطقه شش شهر شیراز)

المان شهری در تعریف شخصیت عملکردی فضاهای شهری نقش مهمی ایفا می کند و در چگونگی روحیه شهر و مردم موثر است.این پژوهش با اهدف شناسایی المان های زیباشناختی، کمیت و کیفیت عوامل هویتی و مظاهر تشخیص آنها در زیبا سازی و هویتبخشی به منطقه شهری با بکارگیری قابلیت GIS (سامانه اطلاعات جغرافیایی) صورت پذیرفت. در این مطالعته منطقه شش شهرداریشیراز بعنوان جامعه هدف مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. شیوه گردآوری اطلاعات، میدانی و با استفاده از ابزارها ی مثل دستگاهGPS ، اسناد و سوابق المان های زیباشناختی بوده است. در این ارزیابی ۲۵ المان شهری در محدوده منطقه شش شناسایی شد که بههمراه مشخصات توصیفی و کیفی آنها بانک اطلاعات مکان محور المان های حجمی شهر تهیه گردید. در مرحله پایانی این پژوهشچگونگی هویت المان ها در سطح منطقه در زیبایی و هویت بخشی به منطقه، مورد ارزیابی و بررسی قرارگرفت. در مرحله اول نتایج بهبررسی پراکنش مکانی المان های شهری در منطقه مورد مطالعه توجه شد که نتایج نشان از عدم توزیع همگن و متناسب پراکنش المانها در سطح منطقه دارد و این همان موضوعی است که نیاز به استفاده از GIS در مدیریت شهری را بیش از پیش نشان می دهد.همچنین نتایج این مطالعه نشان می دهد، ۷۶ درصد المان های کمتر از ۵ مولفه هویتی را دارند و این موضوع نشان می دهد برای هویتبخشیدن به المان های منطقه به ایجاد عوامل هویت بخش شهری و حذف عوامل ایجاد بی هویتی، ایجاد اجزا و عناصر نمادین و نشانههای آشنای معماری شهری در ساخت المان های با هویت در شهر شیراز نیاز است. ۲۳ درصد المان ها، دارای بیش از ۵ مولفه ای هویتیهستند به عبارتی این المان ها در بررسی از نظر مولفه های ذکر شده، دارای اکثر مصادیق برشمرده خصوصا تاریخی بودن، متمایز بودن وطراحی، فرم و معماری خاص هستند. همچنین دارای برخی مولفه های عینی و ذهنی از جمله نظم، مقیاس و همنشینی مناسب آن درمکان، حس وحدت، آرامش، معنویت، خاطره انگیزی، سرزندگی، اصالت و ... هستند. اکثر المان ها با شاخص های هویت بالاتر در دهههای گذشته ساخته شده است و این نشان میدهد در دهه های اخیر ما در هویت بخشیدن به شهر دچار سردرگمی می باشیم.

کلیدواژه ها:

المان های حجمی ، سیستم اطلاعات جغرافیایی ، منطقه شش شهرداری شیراز ، پایگاه داده های مکانی