آزادی اقتصادی, رانت جویی و رشد اقتصادی در کشورهای نفت خیز

تصور میشود که کشورهای نفت خیز از با اقبال ترین کشورها باشند زیرا منابع طبیعی می تواند با تبدیل شدن به زیرساخت های اساسی موجبات پیشرفتاقتصادی یک کشور را فراهم کند. با این وجود عملکرد نامناسب کشورهای ثروتمند در منابع نفتی در چند دهه اخیر مشهود بوده است. تحقیقاتی که درچند سال اخیر انجام گرفته است عمدتا زیرساخت ضعیف نهادی را دلیلی برای تاثیر منفی وفور منابع بر روی رشد اقتصادی میدانند (نفرین منابع).وجود نهادها یا زیرساخت ضعیف نیز به بروز فساد و ایجاد فرصتهای رانتجویی برای در اختیار گرفتن درآمد ناشی از وفور منابع کمک میکند. بنابرایناکثر کشورهای نفتخیز با رشد اقتصادی پایین روبرو هستند.در این مطالعه هدف آن است که روشن شود آیا آزادی اقتصادی در کشورهای نفتخیز میتواند آثار منفی نفرین منابع را کاهش دهد یا خیر. در این راستابا استفاده از مدل خودرگرسیون برداری (VAR) در دوره زمانی سالهای ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۶ ، ارتباط بین رشد اقتصادی، درجه باز بودن اقتصادی و رانت جویی در ۲۴ کشور نفتخیز بررسی شده و در کنار این متغیرها از سایر متغیرهای مستقل اثرگذار بر متغیرهای درونزا استفاده شده است. نتایج تخمین مدلنشان میدهد که در بلندمدت رشد اقتصادی با باز بودن اقتصادی رابطه مثبت و با رانتجویی رابطه منفی دارد. همچنین بر اساس معادله رانت جوییمی توان گفت که باز بودن اقتصادی باعث بهبود در اثرات منفی رانت جویی میشود و در نتیجه اثرات منفی رانت جویی بر روی رشد اقتصادی نیز کمترخواهد بود.

کلیدواژه ها:

نفرین منابع ، آزادی اقتصادی ، رانت جویی ، رشد اقتصادی ، مدل ، VAR