بررسی روند تکوین اولیه اندام های چشایی و بویایی در ماهی سفید دریای خزر (Rutilus kutum, Kamensky, ۱۹۰۱)

این مطالعه به منظور بررسی روند تکوین اندام­های چشایی و بویایی ماهی سفید (Rutilus kutum) از زمان تخم­گشایی تا ۲۳ روز پس از آن به اجرا درآمد. برای این منظور تعداد ۵۰۰ لارو از روز ۱ تا ۲۳ پس از تفریخ، روزانه به­صورت تصادفی نمونه­برداری و پس از تثبیت در فرمالین بافری و گلوتار آلدئید، تهیه مقاطع بافتی انجام و همچنین اندام­های چشایی و بویایی توسط میکروسکوپ­های نوری و الکترونی بررسی شدند. نتایج شکل­گیری کامل بینی و افزایش توسعه تعداد و اندازه جوانه­های چشایی در حفره­ی دهانی، لب­ها و اطراف دهان در روز ۵ بعد از تخم­گشایی (Day post hatching = DPH) را نشان داد. همچنین در روز ۱۲ پس از تخم­گشایی، توسعه بیشتر سلول­های بویایی و جوانه­های چشایی مشاهده شد. این روند افزایشی تا DPH ۱۶ ادامه یافت. براساس نتایج اندام بویایی زودتر از اندام چشایی تکمیل شدند و جوانه­های چشایی در لب بالا بیشتر بود. بلوغ کامل جوانه­های چشایی در DPH ۲۰ مشاهده شد. نتایج نشان داد که روند توسعه اندام­های چشایی در ارتباط نزدیک با روند توسعه دستگاه گوارش ماهی سفید به وقوع می­پیوندد.

کلیدواژه ها:

دریای خزر ، انتوژنی ، تکامل ریختی ، اندام چشایی ، بویایی