بررسی راندمان کاربرد آب آبیاری و حجم آب آبیاری در مزارع منتخب گندم استان سمنان

با توجه به اهمیت مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی، در این تحقیق راندمان کاربرد آب آبیاری و حجم آب آبیاری در مزارع گندم استان سمنان بررسی شد. حجم جریان ورودی، رواناب خروجی، رطوبت خاک قبل و بعد از آبیاری و عمق ریشه اندازه گیری و براساس آنها مقادیر راندمان کاربرد آب آبیاری تعیین گردید. نتایج نشان می دهد که بیشترین تلفات آب در آبیاری اول وجود دارد و راندمان کاربرد آب آبیاری نسبت به عوامل متعددی از قبیل مدیریت مزرعه، عمق، طول و شیب جویچه ها، خصوصیات فیزیکی خاک متغیر است. متوسط راندمان کاربرد آب آبیاری برای مزارع گندم استان برابر ۶/۳۰ درصد برآورد شد. بی توجه بودن به خصوصیات خاک، شیب زمین، عمق و طول جویچه ها، عدم تسطیح مناسب و نامناسب بودن زمان شروع آبیاری با نیاز آبی گیاه و کم بودن دبی ورودی به جویچه ها سبب افزایش تلفات آب در مزارع شده بود. متوسط حجم آب آبیاری در شاهرود، سمنان، دامغان و گرمسار به ترتیب ۷/۷۷۰۰، ۳/۶۶۲۸، ۴/۵۸۷۵ و ۸/۷۸۹۰ مترمکعب در هکتار بود. مقایسه نیاز آبی محاسباتی با میزان حجم آب آبیاری، نشان از اعمال کم آبیاری در مزارع گندم سمنان و دامغان می باشد. همچنین نتایج نشان داد که نیاز آبی محاسباتی نسبت به مقادیر موجود در سند ملی آب بیشتر بود. با توجه به سطح زیر کشت گندم در استان، به ازای هر یک درصد افزایش در راندمان کاربرد آب آبیاری، حدود ۷۹۳۰۰۰ مترمکعب در مصرف آب صرفه جویی خواهد شد.

کلیدواژه ها:

آب آبیاری ، رطوبت خاک ، سند ملی آب ، نیاز آبی گندم