تحلیل اثرگذاری توسعه اکوتوریسم در توانمندسازی اقتصاد روستاییان (نمونه: روستاهای دارای اقامتگاه بومگردی شهرستان کرمان)

هدف: اکوتوریسم با اهداف چندجانبه یعنی حفاظت از محیط زیست، احترام به جوامع محلی و ارتقای مولفه­ های فرهنگی - اجتماعی و اقتصادی جامعه میزبان سر و کار دارد که این اهداف با مفهوم توسعه پایدار هماهنگ است؛ بنابراین هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر توسعه اکوتوریسم در توانمندسازی اقتصادی روستاهای دارای اقامتگاه بوم گردی شهرستان کرمان بوده است.روش و داده: این پژوهش به روش توصیفی - تحلیلی صورت پذیرفته و از نوع پژوهش­ های کاربردی است. برای جمع ­آوری اطلاعات موردنیاز، از مطالعات اسنادی استفاده شده است، نهایتا به کمک نرم­ افزار PLS Smart به تجزیه و تحلیل داده ­ها پرداخته شد. طبق مطالعات صورت گرفته، از بین ۵۲۱ روستای دارای سکنه شهرستان کرمان، ۱۷ روستای گردشگرپذیر و دارای اقامتگاه های بوم گردی به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند. جهت تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد و تعداد ۳۸۰ پرسش نامه در بین روستاییان ساکن دارای روستاهای اقامتگاه بوم گردی به منظور گردآوری داده ­های لازم توزیع شد.یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد بیشتر شاخص ها و مولفه­ های اجتماعی - فرهنگی، اقتصادی، زیست محیطی، کالبدی و مدیریتی از نظر بار عاملی بین ۰/۶ تا ۰/۸ بوده که عمدتا میزان اثرگذاری شاخص ها بین ۰/۴ تا ۰/۷ و از نظر معناداری، کلیه مولفه ­ها دارای مقدار T بالاتر از ۱/۹۶ بوده که بدین گونه معناداری و تاثیرات مثبت آن ها تایید شد. از طرفی تاثیر اکوتوریسم بر مولفه کلی اقتصادی برابر با ۰/۷۱۷ بوده که نشان از تاثیرات نسبتا بالای حضور گردشگران در بهبود وضعیت اقتصادی روستاهای هدف دارد.نتیجه گیری: در مجموع تاثیرات اکوتوریسم بر شاخص­ های درآمد، معیشت، رفاه عمومی، هزینه زندگی، تولیدات بومی و دیگر عوامل نواحی روستایی منطقه، در سطح نسبتا بالایی قرار دارد. همچنین تاثیر بوم گردی بر مولفه کلی اقتصادی برابر با ۰/۴۸۴ بوده که نشان از تاثیرات نسبتا بالا دارد. لذا می ­توان بیان نمود که توسعه بوم گردی در تحقق این امر در تحول اقتصادی روستائیان بسیار تسریع کننده خواهد بود.نوآوری، کاربرد نتایج: نتایج این تحقیق می تواند در نواحی روستایی مشابهی که دارای اقامتگاه بوم گردی هستند، مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

بوم گردی ، توانمندسازی ، توسعه ، اقتصادروستایی ، شهرستان کرمان