ارزیابی تولید و هزینه عملیات قطع با استفاده از اره موتوری MASHOUF PSI ۹۷۰۰ در جنگلکاری های صنوبردر غرب استان گیلان
محل انتشار: فصلنامه پژوهش و توسعه جنگل، دوره: 10، شماره: 1
سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 65
فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JFRD-10-1_001
تاریخ نمایه سازی: 12 خرداد 1403
چکیده مقاله:
مقدمه و هدف: امروز، اره های موتوری به دلیل کاربردهای چندمنظوره و سرمایه گذاری مالی نسبتا کم، ابزار اصلی برداشت چوب از جنگل ها در جهان هستند. اره های موتوری کارایی بالایی دارند تا بتوانند بازده و بهره وری را افزایش دهند که منجر به کاهش هزینه های قطع می شود. قطع درختان صنوبر در غرب استان گیلان بهصورت نیمهمکانیزه با استفاده از ارهموتوری و با اعمال سامانه برداشت چوب قطع یکسره انجام میشود. بهرهوری و هزینه دو عامل اصلی هستند که بر انتخاب سامانههای برداشت چوب تاثیر میگذارند و قطع درختان یک عنصر اساسی در این زمینه است. اثرات قطع درختان بر کیفیت بومسازگانهای جنگلی بهشدت به مدت زمان این فعالیت بستگی دارد. هدف از این پژوهش ارزیابی بهره وری و هزینه عملیات برش در یک صنوبر واقع در غرب استان گیلان با استفاده از ارهموتوری مدل MASHOUF PSI ۹۷۰۰ بود.مواد و روش ها: این تحقیق در جنگلکاریهای منطقه تنیان واقع در غرب استان انجام شد. یک گروه کاری متشکل از یک ارهموتورچی و یک کمک ارهموتورچی انتخاب شدند. گروه کاری انتخاب شده معرف میانگین سطح کاری کارگران منطقه بود. ارهموتوری انتخاب شده برای این تحقیق حدود ۲۰۰۰ ساعت عمر مفید داشت که میانگین عمر مفید ارههای موتوری از این نوع است. در طول سالها، تحقیقات در مورد زمان صرف شده بهویژه بر ایجاد رابطه بین راندمان کاری و بهرهوری انجام شده با ابزارهای مختلف قطع و خصوصیات مختلف رویشگاه برداشت متمرکز شده است. تجزیهوتحلیل ساختار زمان کار و بهرهوری در عملیات قطع با ارهموتوری یک نگرانی مهم مدیریت برداشت پایدار چوب است. بنابراین، از بررسی زمانی برای محاسبه تولید ساعتی گروه قطع استفاده شد. زمان قطع به دو دسته زمان تولید و زمان تاخیر طبقهبندی شد. زمان موثر شامل (الف) حرکت به سمت درخت، (ب) آمادگی برای قطع کردن، (ج) بنزنی، (د) بنبری و (ه) سوختگیری بود، درحالیکه زمان تاخیر شامل (الف) زمان استراحت یا زمان شخصی، (ب) زمان تاخیرهای عملیاتی و (ج) زمان تاخیرهای فنی بود. پس از تعیین قیمت ارهموتوری، کل هزینه ثابت از مجموع ارزش سرمایهگذاری سالانه، استهلاک، بیمه و مالیات بهدست آمد. هزینههای متغیر نیز از مجموع هزینه ساعتی سوخت، هزینه نگهداری، هزینه زنجیر و اسپراکت و غیره محاسبه شد. مجموع هزینهها شامل هزینههای ثابت، متغیر و هزینههای پرسنلی بود. دادهها با استفاده از نرمفزار Excel ۲۰۱۳ پردازش و با استفاده از SPSS نسخه ۱۸ مورد تحلیل آماری قرار گرفتند. علاوه بر این، متغیرهای تاثیرگذار بر هر یک از عناصر کار با استفاده از رگرسیون چند متغیره گامبهگام تعیین شدند.یافته ها: در مجموع ۱۳۳ اصله درخت به حجم ۰۶/۱۰۹ مترمکعب قطع شد. کل زمان کار لازم برای قطع درختان در مناطق مورد بررسی ۲۱/۵۰۰ دقیقه بود. ۴۲/۴۱ درصد از زمان به زمان کار اصلی اختصاص داشت. ۸۴/۸ درصد از زمان قطع به کارهای تکمیلی مانند جابجایی بین درختان، گوهزنی، ۲۹/۱۵ درصد به کارهای مقدماتی مانند جابجایی بین محل کار، آمادگی برای کار، ۶۰/۹ درصد برای زمان تعمیر، ۷۴/۱۵ درصد برای تاخیرها و توقفهای کاری و ۰۹/۹ درصد زمان غیرمرتبط با کار بود. ۷۱ درصد تاخیرها مربوط به تاخیرهای شخصی بود که ۷/۸۰ درصد مربوط به زمان صرف ناهار و ۹۳/۱۹ درصد مربوط به دیگر تاخیرهای شخصی بود. سهم تاخیرهای عملیاتی و فنی از کل تاخیرها به ترتیب ۱۰ و ۱۹ درصد بود. با افزایش قطر، تولید ساعتی (بدون تاخیر) و زمان قطع (بدون تاخیر) افزایش یافت. همچنین رابطه بین قطر و هزینه واحد تولید نشان داد که با افزایش قطر، هزینه واحد تولید کاهش مییابد. نتایج نشان داد که میانگین زمان صرف شده (خالص-ناخالص) برای قطع هر درخت به ترتیب ۷۵/۳- ۷۳/۲ دقیقه و مقدار تولید ساعتی با و بدون احتساب زمانهای تاخیر به ترتیب ۴۴/۱۳ و ۲۸/۱۷ مترمکعب در ساعت و هزینه واحد تولید (با و بدون احتساب زمانهای تاخیر) ۳۲/۰ و ۲۵/۰ دلار بود. تحلیل دادهها همبستگی بسیار معنیداری را بین زمان کار (دقیقه) و قطر درخت در ارتفاع سینه (سانتیمتر)، حجم درخت (مترمکعب) و فاصله بین درختان (متر) نشان داد.نتیجه گیری کلی: با ایجاد مدلهای ریاضی زمان کار برای انواع ارههای موتوری میتوان عملکرد گروه قطع را افزایش داد و دستمزد معقولتری به کارگران جنگل پرداخت کرد. علاوه بر این، از نتایج این پژوهش میتوان برای تعیین نرخ کار، برنامهریزی کاری و برآورد هزینه استفاده کرد. بهطورکلی ، مدلها و نتایج ارائه شده در این تحقیق میتواند به مدیران جنگل کمک کند تا عوامل موثر بر بهرهوری و هزینه در مراحل مختلف کار را بهتر درک کنند. همچنین میتوان از آن برای سازماندهی مجدد و برنامهریزی کار جنگل برای رفع نگرانیهای اقتصادی استفاده کرد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
Fereshteh Rahimi Bitam
دانشجوی دکتری جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه،سرا، ایران
Mehrdad Nikooy
استاد، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه،سرا، ایران
Mahmoud Heidari
دانشیار، گروه بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران
Petros A. Tsioras
استادیار، آزمایشگاه بهره برداری جنگل، دانشکده جنگلداری و محیط زیست طبیعی، دانشگاه Aristotle، یونان
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
