بررسی تطبیقی مبانی فقه الحدیثی آیت الله جوادی آملی با آرای هرمنوتیکی پل ریکور

فهم حدیث در پرتو دانش فقه الحدیث، برخاسته از مبانی اولیه ای است که فرآیند و سیر فهم حدیث را سامان می دهد. در کنار تلاش محدثان در راستای فهم روایات به عنوان متن دینی، دانش هرمنوتیک نیز علی رغم تفاوت های ادواری و نظری آن، تلاشی در جهت فهم متن است. از این رو مقایسه و تطبیق این دو حوزه، نقاط اشتراک و افتراق آن ها را روشن کرده و امکان بهره گیری از نقاط قوت و دوری از نقاط ضعف را هموار می سازد. در پژوهش حاضر با شیوه توصیفی-تحلیلی و با رویکرد تطبیقی به بررسی مبانی فقه الحدیثی آیت الله جوادی آملی به نسبت فرآیند فهم متن در آرای هرمنوتیکی پل ریکور پرداخته شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که پل ریکور با ارائه مفهوم فاصله مندی متن از مولف، غایت تفسیر را تصاحب متن توسط مفسر دانسته که این امر در نهایت به خود تفسیری مفسر منجر می شود. اما عنایت به مولف و خصوصیات و ویژگی های او در مبانی فقه الحدیثی آیت الله جوادی آملی برای نزدیک شدن به مراد جدی گوینده الزامی است. در آرای پل ریکور، متن در نسبت با مولف و مفسر جایگاه ویژه ای دارد و معانی تازه، از جهان متن بیرون می آید. این در حالی است که توجه به متن و لایه های معنایی آن، خصائص مولف و حجیت روایات معصومان (ع) و نیز سطح فهم مخاطب و توان اجتهادی او در مبانی فقه الحدیثی آیت الله جوادی آملی، هر یک برای نیل به مقصود متکلم دارای سهم مشخصی است.

کلیدواژه ها:

جوادی آملی ، فقه الحدیث ، فهم متن ، پل ریکور ، مطالعه تطبیقی