نظام حالت دهی و مطابقه الگوی کنایی زبان آرانی در چارچوب برنامه کمینه گرا

آرانی از گویش­های مرکزی ایران است که نیای آن مشخص نیست، اما به زبان پارتی، نزدیک­تر است و زمانی در مناطق گسترده­ای از ایران به کار می­رفت، اما امروزه تنها محدود به شهر آران و بیدگل، در شمال شرقی استان اصفهان است. در بررسی و استخراج الگوی کنایی این زبان، جملات و داده­ها به شیوه میدانی و گفت­و­گو و مصاحبه حضوری با ۲۰ گویشور جمع­آوری شده، و در موارد معدودی از پرسش­نامه، و همچنین از مجموعه کتاب­هایی که جملات این زبان را گردآوری کرده­اند استفاده شده است. نتایج نشان داد زبان آرانی از الگوی کنایی گسسته پیروی می­کند. بندهای دارای ستاک فعل متعدی زمان حال در این زبان، الگوی فاعلی- مفعولی، و بندهای دارای ستاک فعل متعدی گذشته از الگوی کنایی- مطلق تبعیت می­کنند. همچنین فعل بند متعدی با مفعول ارجاع متقابل ندارد، بلکه در قالب سوم شخص مفرد ظاهر می­شود. حالت کنایی فاعل به صورت ذاتی و مشروط به شرایط خاص اعطا می­شود و با واژه­بست مضاعف­ساز بازنمایی می­شود. در بندهای دارای فعل مرکب، میزبان واژه­بست، بخش غیرفعلی است.

کلیدواژه ها:

نظام حالت دهی و مطابقه ، گویش آرانی ، الگوی کنایی ، برنامه کمینه گرا ، واژه بست مضاعف ساز