تحلیل محتوای کتاب درسی جامعه شناسی ۲ (پایه یازدهم انسانی) از نظر تناسب تصاویر و متن نوشتاری در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰

امروزه استفاده از تصاویر در کتاب های درسی مدارس، امری رایج است. هدف پژوهش حاضر بررسی میزان تناسب تصاویر و متن نوشتاری، همچنین چگونگی به کارگیری اصل تاکید در کتاب درسی جامعه شناسی۲ پایه یازدهم انسانی در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ است. این پژوهش از نوع تحقیقات توصیفی بوده که با استفاده از روش تحلیل محتوا و به کارگیری الگوی ارتباطی رسانه های آموزشی انجام شده است. جامعه آماری آن، کتاب جامعه شناسی۲ در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ است. برای شمارش فراوانی ها از روش کمی تحلیل محتوا و برای شکل دهی به طبقات تحلیل محتوا، از روش کیفی استفاده شده است. یافته ها نشان می دهند که از ۲۱۴ تصاویر کتاب جامعه شناسی ۲، ۵۰/۷۱% از تصاویر، کاملا با متن نوشتاری ارتباط دارند. ۹۰/۲۲% از تصاویر، ارتباطی فراتر از متن دارند. ۶۷/۴ % از تصاویر، با قسمتی از متن ارتباط دارند و در نهایت ۹۳/. % از تصاویر، با متن ارتباطی ندارند. بنابراین اکثر تصاویر نشان دهنده یا توضیح دهنده مطلب هستند و موجب افزایش خلاقیت در فراگیران نمی شوند. زیرا تصاویری که فراتر از متن باشند با ۶۷/۴ %، درصد خیلی پایینی را به خود اختصاص داده اند. در صورتی که تصاویر، علاوه بر اینکه باید با متن نوشتاری متناسب باشند باید ذهن فراگیران را به سمت و سویی فراتر از مباحث سوق دهند که چنین امری در کتاب بسیار کمرنگ است. همچنین از ۱۸۷ تصاویری که فن تاکید در آن ها استفاده شده است؛ فن تاکید " نوشته"، با ۸۱/۷۸% بیشترین تعداد فن تاکید را به خود اختصاص داده است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که در انتخاب فنون تاکید توجه یکسانی به همه فنون نشده است.

کلیدواژه ها:

کتاب درسی جامعه شناسی۲ ، تناسب تصاویر و متن نوشتاری ، اصل تاکید ، تحلیل محتوا.