رازهای عرفانی حج در تفسیرهای عرفانی قرآن

فریضه معنوی و شکوهمند حج، جایگاه ویژه ای در دین اسلام دارد و یکی از نشانه های تعالی روحی و اخلاقی مسلمانان است. حج عبادتی جامع، کامل، تاثیرگذار و حیات بخش است و به همین جهت حکمت ها و اسرار فراوان و درخور توجهی دارد.آیات قرآن، ضمن بیان ارجمندی و بایستگی این فریضه مهم، به ابعاد و زوایای مختلف آن پرداخته و فلسفه و رازهای آن را به شکل های گوناگون مطرح ساخته است. این انگاره، مورد توجه جدی تفاسیر قرآنی- به خصوص تفاسیر عرفانی- قرار گرفته و نگاه معرفت گرایانه و باطن شناسانه آن ها را جلب کرده است. از دیدگاه صاحبان این تفاسیر، آیات مربوط به حج، اقیانوس بیکرانی از معارف و مباحث عرفانی، اخلاقی و اشاری است که با ژرف نگری کشف و شهودانه و تاملات باطنی و معنوی، می توان آن ها را به دست آورد و بر زیبایی ها و حکمت های خیره کننده حج پی برد.نوشتار حاضر، درصدد تبیین رازها و اسرار عرفانی و معنوی حج، از دیدگاه این گونه تفاسیر است.

کلیدواژه ها:

اسرار حج ، تفسیر عرفانی- اشاری ، مقام قلب ، باطن حج