نقش حکم حکومتی در ارتقای ابعاد سیاسی- اجتماعی حج و تطبیقات آن

ویژگی شاخص مناسک حج، گردهمایی مسلمانان از اقصا نقاط جهان در یک مکان است. اما احکام حکومتی، به مثابه اسناد بالادستی، بر آن نفوذ و تاثیر دارند؛ زیرا ولی فقیه حسب اوضاع جامعه انسانی، از سوی شارع، ماذون در صدور حکم مبتنی بر مصالح همگانی است و حج نیز از موضوعات مجرای حکم حکومتی است. این پژوهش، با روش توصیفی تحلیلی، به دنبال پاسخگویی به این سوال است که نقش احکام حکومتی در ارتقای ثمرات سیاسی و اجتماعی حج چیست. دستاوردهای تحقیق، حاکی از آن است که ثبوت هلال ذیالحجه، که نشان موعد برگزاری حج است، با تعیین و اعلام حاکم مخالف، حتی در صورت علم به مخالفت با واقع، صورت میگیرد؛ از سویی، گستره نفوذ احکام حکومتی در موضوع حج، فقط به تعلیق یا تعطیل کردن آن محدود نمیشود؛ بلکه حاکم اسلامی مجاز است با توجه به وسعت حکومت و تعدد موضوعات، که گاهی احکام آنها متعارض منافع همگانی قرار میگیرند، به اقتضای اوضاع اجتماعی، از تشرف به حج حامل مواد مخدر یا قاچاقچی کالا یا بدهکار مالیاتی، ممانعت به عمل آورد و با بازگشت منافع اجتماعی به مردم تحت حاکمیت اسلامی، مصالح عامه محقق شود.

کلیدواژه ها:

hajj ، Governmental rule ، Drugs ، Dhu’l-Hijjah crescent ، unity